ରୋଜି ଓ ପରୀରାଣୀ ସେ କାଳରେ ଫ୍ରାନ୍ସରେ ଜଣେ ରାଜା ରାଜୁତି କରୁଥିଲେ । ବହୁକାଳଯାଏଁ ତାଙ୍କ ରାଣୀଙ୍କର କିଛି ବି ସନ୍ତାନ ହେଲା ନାହିଁ । ଏହି କାରଣରୁ ରାଜା ରାଣୀ ଦୁହେଁ ବଡ ମନ ଦୁଃଖରେ ଥାଆନ୍ତି । କେତେ ଦିଅଁ ଦେବତା ଡାକିଲା ପରେ ଯାଇ ରାଣୀଙ୍କର ଚନ୍ଦ୍ରଉଦିଆ ପରି ଦୁଇଟି ଜାଆଁଳା ଝିଅ ହେଲେ । ସେ ଦୁହେଁ ଦେଖିବାକୁ ଭାରି ସୁନ୍ଦର ଥିଲେ । ଦୁଇଜଣଙ୍କ ନାଁ ଦିଆହେଲା ‘ଗୋଲାପ’ ଆଉ ‘ହେନା’ । ତିନିବର୍ଷ ପରେ ରାଣୀଙ୍କର ଆଉ ଗୋଟିଏ ଝିଅ ହେଲା । ତାର ନାଁ ଦିଆଗଲା ‘ରୋଜି’ । କାହିଁକି କେଜାଣି ଜନମବେଳୁ ରାଜାରାଣୀ ଏ ଝିଅଟିକୁ ଆଦୌ ସୁଖ ପାଇଲେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ତାକୁ ସାଙ୍ଗେ ସାଙ୍ଗେ ଦୂର ମଫସଲରେ ଗୋଟିଏ ଧାଈମା ପାଖରେ ରଖାଇ ଦେଲେ । ଚାହୁଁ ଚାହୁଁ ପନ୍ଦରବର୍ଷ ଅତୀତ ହୋଇଗଲା । ଏଣେ ଦିନେ ହେଲେ ବି ସେ ରାଜାରାଣୀ ରୋଜିକୁ ନିଜ ପାଖକୁ ନେଇନାହାଁନ୍ତି କି ତାକୁ ଟିକେ ଦେଖିବାକୁ ମଧ୍ୟ ଇଚ୍ଛା କରିନାହାଁନ୍ତି । ଦୁଃଖିନୀ ଧାଈମା କୋଳରେ ରୋଜି ଖୁବ୍ ହସଖୁସିରେ କାଳ କାଟୁଥାଏ । ତାର କପାଳକୁ ସ୍ୱର୍ଗର ପରୀଟିଏ ଆସି ତାର ଧରମା ମା’ ହୋଇଥାଏ । ସେ କାୟା ସାଙ୍ଗରେ ଛାୟା ପରି ଗୋଡେ ଗୋଡେ ଜଗି ଝିଅଟିକୁ ମଣିଷ କରିବାରେ ଲାଗି ପଡିଥାଏ । ତେଣେ ବାପା ବୋଉଙ୍କ ପାଖରେ ଅତି ଗେହ୍ଲାରେ ବଢି ‘ଗୋଲାପ’ ଆଉ ‘ହେନା’ ଦୁଇ ଭଉଣୀ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗର୍ବରେ ଉଦ୍ଧତ ହୋଇପଡିଥାନ୍ତି । ଏପରିକି ସେମାନେ ଦୁହେଁ କେବେ କାହାରି ସୁଖ ସହିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ଓଲଟି ଅନ୍ୟ ମାନଙ୍କର କୁତ୍ସାରଟନା କରିବା ସେମାନଙ୍କର ଯେପରି ଏକ ସଉକ ହୋଇପଡିଥାଏ । ସେପଟେ ରୋଜି କିନ୍ତୁ ‘ପରୀ ମା’ର ହେପାଜତରେ ଖଣ୍ଡା ଖେଳଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଘୋଡା ଚଢାଯାଏଁ ସବୁ ବିଦ୍ୟା ହାସଲ କରିସାରିଥାଏ । ବିଭିନ୍ନ ବିଦ୍ୟା ପଢି ଦିନକୁ ଦିନ ସେ ରୋଜି ଗୁଣର ହୋଇ ଉଠୁଥାଏ । ଏ କଥା ତାର ଦୁଇ ଭଉଣୀ ଏବଂ ରାଜାରାଣୀ କାହିଁକି ଅବା ଜାଣିବେ! ସେମାନେ ସମସ୍ତେ ତ ରୋଜିକୁ ମଫସଲି ବୋଲି କହି ତାକୁ ଘୃଣାରେ ଆଡେଇ ଦେଇଛନ୍ତି । ଏମିତିକାକି ରୋଜିକୁ ଆପଣାର ବୋଲି ପରିଚୟ ଦେବାକୁ ମଧ୍ୟ ରାଜାରାଣୀ ଦୁହେଁ ଅରାଜି ହେଉଥାଆନ୍ତି । ଏହିପରି ଭାବେ ପନ୍ଦର ବର୍ଷ ଚାଲିଗଲା । ବଡ ଦୁଇ ଭଉଣୀଙ୍କର ବାହାଘର ପାଇଁ ରାଜା କେତେ ରାଇଜର ରାଜକୁମାରମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱୟମ୍ବର ପାଇଁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥାନ୍ତି । ରାଜ୍ୟସାରା ନାନାପ୍ରକାର ସଜାସଜି ଚାଲିଥାଏ । ଚାରିଆଡେ କେବଳ ଭୋଜିଭାତ ହେଉଥାଏ । ଏହି ସମୟରେ ରାଜାଙ୍କର ଜଣେ ଦୂତ ଯାଇ ଗାଁରେ ପହଁଚିଲା । କାହିଁକିନା ରୋଜିକୁ ତା ବଡ ଭଉଣୀମାନଙ୍କର ବାହାଘରରେ ଯୋଗ ଦେବାପାଇଁ ରାଜା ନିମନ୍ତ୍ରଣ ପଠାଇଥିଲେ; କିନ୍ତୁ କିଛି ପୋଷାକ ଦେଇ ନ ଥିଲେ । ତେଣୁ ଧାଈମା’ର ଇଚ୍ଛା ରୋଜି ସେଠାକୁ ନ ଯାଉ । କ’ଣ ଗୋଟାଏ ଆଳ କରି ସେ ରହିଯାଉ । ଠିକ୍ ଏତିକିବେଳେ ପରୀରାଣୀ ଆସି ସେଠାରେ ପହଁଚିଲେ । ସେ ସବୁ କଥା ଶୁଣି ସାରି କହିଲେ, ରୋଜି ସେ ବାହାଘରରେ ନିଶ୍ଚୟ ଯୋଗଦେବ । ତା ପାଇଁ ମୁଁ ସମସ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଦେବି । ଏତିକି କହି ସେ ପରୀରାଣୀ ରୋଜିର ଲୁଗା ଟ୍ରଙ୍କରେ କିଛି ମନ୍ତ୍ରପାଣି ଛିଂଚିଦେଲେ । ତାପରେ ସେ ରୋଜିକୁ କହିଲେ, ଏଥିରେ ତିନିଦିନ ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ମୂଲ୍ୟବାନ ଶାଢୀ ଆଉ ଅଳଙ୍କାର ମାନ ଅଛି । ତୁ ଏଥର ମନ ଖୁସିରେ ଯାଇ ସେ ବାହାଘରରେ ଯୋଗଦେବୁ । କୌଣସି ବିଷୟରେ ତୁ ତୋ ମନକୁ ଆଦୌ ମାରିଦେବୁ ନାହିଁ । ତୋ ପାଖେ ପାଖେ ମୁଁ ସବୁବେଳେ ରହିଛି । ତୋର ଆଉ କେହି କିଛି ହେଲେ ମଧ୍ୟ କ୍ଷତି କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ରାଜା ଘର ଘୋଡାଗାଡିରେ ରୋଜି ଯାଇ ରାଜନଅରରେ ପହଁଚିଲା । କେତେ ଆଶା କରୁଥିଲା ତାର ବାପା, ବୋଉ ଆଉ ଭଉଣୀମାନଙ୍କୁ ଟିକେ ମନ ପୂରାଇ ଦେଖିବ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ଖୁବ୍ ଗପସପ କରିବ, କିନ୍ତୁ ସିଂହଦ୍ୱାରରେ ଗାଡି ରହିଲା ନାହିଁ କି ରୋଜିକୁ କେହି ସେଠାରୁ ପାଛୋଟି ନେଲେ ନାହିଁ । ରାଜାଘର ବାଡି ଭିତରେ ଗୋଟିଏ ପୁରୁଣା ଘରେ ରୋଜିକୁ ରହିବା ପାଇଁ କୁହାଗଲା । ତହୁଁ ରୋଜି ପଚାରିଲା, “ମୁଁ ଟିକେ ରାଜାରାଣୀଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରନ୍ତି ନାହିଁ?” ଏପରି କଥା ଶୁଣି ଦାସୀମାନେ ଖାଲି ରୋଜି ପାଇଁ ବିକଳ ହେଉଥାଆନ୍ତି । ଜନ୍ମକଲା ବାପ ମା’ ହୋଇ ରାଜାରାଣୀ ତାଙ୍କ ସାନଝିଅକୁ ପାଖରେ ମୋଟେ ପୂରାଉ ନାହାଁନ୍ତି । ତାପରେ ଦାସୀମାନେ ରୋଜିକୁ କହିଲେ, ‘ସାନଜେମା’, ତୁମେ ଆଦୌ ବ୍ୟସ୍ତ ହୁଅନାହିଁ । ରାତିରେ ଭୋଜିବେଳେ ତମକୁ ନିଶ୍ଚୟ ରାଜାରାଣୀଙ୍କ ସାକ୍ଷାତ ମିଳିବ । ରୋଜିର ସ୍ୱଭାବ ତ ଅତି ଭଲ । ସେ କାହାରି ବିଷୟରେ କେବେ କିଛି ମନ୍ଦ ଚିନ୍ତା କରିପାରେ ନାହିଁ । ରାତିରେ ଭୋଜି ସଭାରେ ଯୋଗ ଦେବାପାଇଁ ରୋଜିକୁ ଡକରା ଆସିଲା । ଡକରା ପାଇ ରୋଜି ସେ ପରୀରାଣୀ ଦେଇଥିବା ପୋଷାକ ଆଉ ଅଳଙ୍କାର ମାନ କାଢି ପିନ୍ଧିଲା । ଏପରି ମୂଲ୍ୟବାନ ଶାଢୀ ଓ ଅଳଙ୍କାର କେହି କେବେ ତ ଦେଖି ନ ଥିଲେ । ଏସବୁ ଦେଖି ସମସ୍ତଙ୍କର ଆଖି ଖାଲି ଝଲସି ଯାଉଥାଏ । ରୋଜି ଯେତେବେଳେ ଯାଇ ସଭା ଗୃହରେ ପହଁଚିଲା, ସବୁ ରାଜକୁମାରଙ୍କ ଆଖି କେବଳ ତାରି ଉପରେ ହିଁ ଲାଖି ରହିଲା । ରାଜାରାଣୀ ମନେ ମନେ ଭାବିଲେ କେଉଁ ରାଇଜର ଜଣେ ରାଜାଝିଅ ବୋଧହୁଏ ସ୍ୱୟମ୍ବର ଦେଖିବାପାଇଁ ଏଠାକୁ ଚାଲିଆସିଛି । ରୋଜି ରାଜାରାଣୀଙ୍କୁ ନମସ୍କାର କଲାବେଳେ ରାଜାରାଣୀ ରୋଜିର ପରିଚୟ ଜାଣି ଖୁବ୍ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଲେ । ମଫସଲି ଝିଅଟା ପୁଣି ଏଡିକି ସୁନ୍ଦରୀ ! ରାଜା ରାଣୀ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଦୁଇ ଝିଅଙ୍କର ଈର୍ଷାରେ ଦେହ ଆଦୌ ସହୁ ନ ଥାଏ । ତେଣୁ ରାଜାରାଣୀ ରୋଜିକୁ ତାଙ୍କ ପାଖରେ କଦାପି ବସାଇଲେ ନାହିଁ । ଏପରି ଅବହେଳା କରିବା ସତ୍ୱେ ମଧ୍ୟ ରୋଜି ହସି ହସି ସମସ୍ତଙ୍କ ସହିତ ଢେର ସାରା କଥା ହେଉଥାଏ । ଆଗନ୍ତୁକ ରାଜକୁମାର ମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲିତ କରିବା ପାଇଁ ବଡ ଦୁଇଭଉଣୀ ଗୀତ ଗାଇଲେ । ସମସ୍ତଙ୍କ ସହିତ ମିଶି ରୋଜି ମଧ୍ୟ ଆନନ୍ଦରେ ତାଳି ମାରୁଥାଏ । ଗୀତ ଗାଇ ଜାଣି ନଥିବ ଭାବି ଅପମାନିତ କରିବା ପାଇଁ ରାଜା ରାଣୀ ରୋଜିକୁ ମଧ୍ୟ ଗୀତ ଗାଇବା ପାଇଁ କହିଲେ । ରୋଜି ସେହିକ୍ଷଣି ବୀଣା ଧରି ଏପରି ମଧୁର ଗୀତଟିଏ ଗାଇଲା ଯେ, ଆଗନ୍ତୁକ ରାଜକୁମାରମାନେ କେବଳ ଚିତ୍ରପିତୁଳା ପରି ରହିଗଲେ । ସମସ୍ତେ କହିଲେ, ଏପରି ଗୀତ କେହି କେବେ ଆଗରୁ ଶୁଣି ନ ଥିଲେ । ତାପରେ ବଡ ଦୁଇଭଉଣୀ ଆଗନ୍ତୁକ ରାଜକୁମାର ମାନଙ୍କୁ ନିଜ ନାଚ ଦେଖାଇଲେ । ସେମାନେ ଦୁହେଁ ଦୀର୍ଘ ଦଶବର୍ଷ ହେଲା ଏହି ନାଚ ଶିଖି ଆସୁଥିଲେ । ସମସ୍ତେ ବଡ ଦୁଇଭଉଣୀଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଇଲେ । ରୋଜିକୁ ଅପମାନ ଦେବାପାଇଁ ରାଜାରାଣୀ ତାକୁ ମଧ୍ୟ ନାଚିବାକୁ କହିଲେ । ପରୀରାଣୀ ଯାହାକୁ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଛି ତାର ପୁଣି କେଉଁ କଥାକୁ ଡର । ରୋଜି ନାଚିଲାବେଳେ ରାଜକୁମାରମାନଙ୍କର ଆଖି ଖୋସି ହୋଇଗଲା । ରାଜାରାଣୀ ଓ ଦୁଇଭଉଣୀ ଆଦୌ ଭାବିପାରିଲେ ନାହିଁ ସେହି ଗାଉଁଲି ଝିଅଟା ଏପରି ନାଚ କେଉଁଠୁ ଶିଖିଲା । ଫ୍ରାନ୍ସର ସବୁଠାରୁ ସୁନ୍ଦର ରାଜକୁମାର ‘ସାମ୍ସନ୍’ ମନେ ମନେ ଠିକ୍ କରିଥାଏ ରୋଜିକୁ ବିଭା ହେବ ବୋଲି । ବଡ ଦୁଇଭଉଣୀଙ୍କର ଗର୍ବ, ଈର୍ଷା, ଅହଙ୍କାର ହେତୁ କୌଣସି ରାଜକୁମାର ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବା ପାଇଁ ଆଗେଇ ଆସିଲେ ନାହିଁ । ଶେଷରେ ସେ ରାଜାରାଣୀ ଏକ ଚକ୍ରାନ୍ତ କଲେ ରୋଜିକୁ ଜୀବନରୁ ମାରିଦେବା ପାଇଁ । ତେଣୁ ସେମାନେ ଏକ ମାରଣା ଘୋଡା ଆଣି ଠିଆ କରିଦେଲେ । ଆଦେଶ ଦେଲେ ଯେ, ରୋଜି ତାରି ଉପରେ ଚଢି ସହର ଚାରିପଟେ ଟିକେ ବୁଲି ଆସିବ । ରାଜକୁମାରୀ ରୋଜି ଉପରେ ସେତେବେଳକୁ ତ ସମସ୍ତଙ୍କର ସ୍ନେହ ଖାଲି ଅଜାଡି ହୋଇ ପଡୁଥାଏ । ଠିକ୍ ଏହି ସମୟରେ ଜଣେ କିଏ ଆସି ଚୁପ୍କରି ରୋଜିକୁ ସାବଧାନ କରାଇଦେଲା ସେ ମାରଣା ଘୋଡାରେ ନ ଚଢିବା ପାଇଁ । ମାତ୍ର ପରୀରାଣୀ ତା’ର କାନରେ ଶୂନ୍ୟରୁ କହିଦେଇଗଲା, “ତୋର କିଛି ବି ହେବ ନାହିଁ । ତୁ ଆଦୌ ଭୟ ନ କରି ସେ ଘୋଡାରେ ଚଢିବୁ । ମାତ୍ର ରାଜନଅରକୁ ନ ଫେରି ତୁ ସିଧା ରାଜକୁମାର ସାମ୍ସନ୍ଙ୍କ ରାଜ୍ୟକୁ ଚାଲିଯିବୁ । ଠିକ୍ ସେହି ସମୟରେ ରାଜକୁମାର ସାମ୍ସନ୍ ମଧ୍ୟ ତୋତେ ଆଉ ଏକ ଘୋଡାରେ ଅନୁସରଣ କରୁଥିବ । ସେଇ ରାଜ୍ୟରେ ହିଁ ତୁ ସୁଖରେ ରହିବୁ ।” ସମସ୍ତ କଥା ଶୁଣି ରୋଜି ଅବା ଆଉ କାହିଁକି ଡରିବ? ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ପାଇଲା ମାତ୍ରକେ ସେ ଯାଇ ଘୋଡା ଉପରକୁ ଡେଇଁ ପଡିଲା । ସମସ୍ତେ ମନେମନେ ବିଚାରିଲେ ଏଥର ରୋଜିର ଆଉ ରକ୍ଷା ନାହିଁ । ଘୋଡାଟା ତ ପବନ
କଖାରୁ ଓ ରାଜାଝିଅ ବହୁତ ଦିନ ତଳର କଥା । ଗୋଟିଏ କୃଷକ ଓ ତା’ସ୍ତ୍ରୀ ବିଲରେ ଚାଷ କରି ପେଟ ପୋଷୁଥାନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କର କୌଣସି ପିଲାପିଲି ନଥାନ୍ତି । ଦିନେ ସେମାନେ ବିଲରେ ଚାଷ କରୁଛନ୍ତି, ହଠାତ୍ ସେ କୃଷକ ତା’ ସ୍ତ୍ରୀକୁ କହିଲା, ‘ମୋତେ ଖୁବ୍ ଭୋକ ଲାଗୁଛି । ତେଣୁ ତୁ ଘରକୁ ଯାଇ କିଛି ମକା ଭାଜି ଆଣ ।’ କୃଷକର ସ୍ତ୍ରୀ ଘରକୁ ଆସି ମକା ଭାଜିଲା । ସେତେବେଳେ ବିଲରେ କାମକରି ସେ ତ ଖୁବ୍ ହାଲିଆ ହୋଇପଡିଥାଏ । ପୁଣି ଥରେ ମକା ଭଜା ଧରି ବିଲ ଯିବାକୁ ଆଉ ତା’ର ବଳ ନଥାଏ । ତେଣୁ ସେ ମନକୁ ମନ କହିଲା, ‘ଆହା, ମୋର ପୁଅଟିଏ ଥାଆନ୍ତା କି? ସେ ମକା ଭଜା ନେଇ ତା’ ବାପ ପାଖକୁ ଯାଇପାରନ୍ତା ।’ ଠିକ୍ ସେତିକିବେଳେ କେହି ଜଣେ କହୁଥିବାର ସେ ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକଟି ଶୁଣିଲା, ‘ମା, ମୁଁ ତ ଏଇଠି ଅଛି । ମୋତେ କହିଲେ ମୁଁ ମକାଭଜା ନେଇ ବାପାଙ୍କୁ ଦେଇଆସିବି ।’ ଏ କଥା ଶୁଣି ସେ ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକଟି ଭାବିଲା, କିଏ ଏମିତି କହୁଛି? ଘରେ ତ କେହି ବି ନାହାଁନ୍ତି । ତହୁଁ ସେ କୃଷକର ସ୍ତ୍ରୀର ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର ସୀମା ରହିଲା ନାହିଁ । ସେ ଦେଖିଲା ତାଙ୍କ ଘର କୋଣରେ ରଖାଯାଇଥିବା କଖାରୁଟା ଗଡି ଗଡି ତା’ପାଖକୁ ଆସୁଛି ଓ କହୁଛି, ‘ମା, ମୁଁ ତ ତୁମର ପୁଅ । ମୋତେ କହିଲେ ମୁଁ ମକାଭଜା ନେଇ ବିଲରେ ଦେଇ ଆସିବି ।’ କୃଷକର ସ୍ତ୍ରୀ ଏଥିରେ ଖୁବ୍ ଖୁସି ହେଲା । କଖାରୁ ମକାଭଜା ନେଇ କୃଷକକୁ ଦେଲା । କୃଷକ ଏଥିରେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଲା ଯେତିକି, ଖୁସି ମଧ୍ୟ ହେଲା ସେତିକି । ବିଲରୁ ଫେରିଆସି କଖାରୁ ସେ କୃଷକର ସ୍ତ୍ରୀକୁ କହିଲା, ‘ମା, ମୋତେ ବାହା କରିଦିଅ । ମୁଁ ମୋ ସ୍ତ୍ରୀ ଖୋଜିବାକୁ ବାହାରିଲି ।’ କୃଷକର ସ୍ତ୍ରୀ କଖାରୁର ଏକଥା ଶୁଣି ହସିହସି ବେଦମ୍ । ଏ କଖାରୁଟାକୁ ପୁଣି ବାହା ହେବ କିଏ? କଖାରୁ କିନ୍ତୁ ରାଜାଙ୍କ ଘରକୁ ବାହାରିଲା । ସେ ରାଜାଙ୍କର ସାତଟି ଝିଅ ଥିଲେ । କଖାରୁ ରାଜାଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଁଚି କହିଲା, ‘ମୁଁ ଆପଣଙ୍କର ଗୋଟିଏ ଝିଅକୁ ବାହା ହେବି ।’ ରାଜା ବି କଖାରୁ କଥା ଶୁଣି ହସି ହସି ବେଦମ୍ ହେଲେ । ତଥାପି ବି ସେ ରାଜା ତାଙ୍କ ଝିଅମାନଙ୍କୁ ଡକାଇ ପଠାଇଲେ । କଖାରୁଟାକୁ କିଏ ବାହାହେବ ବୋଲି ପଚାରିଲେ । ଜଣକ ପରେ ଜଣେ – ଏମିତି ଛଅଜଣ ଯାକ ଝିଅ ସେ କଖାରକୁ ବାହା ହେବାକୁ ମନା କରି ଦେଲେ । ହେଲେ ସବା ସାନଝିଅ କହିଲା, ‘ମୁଁ କଖାରୁକୁ ବାହା ହେବି ।’ ରାଜା ପୁଣି ତାଙ୍କ ଅନ୍ୟ ଝିଅମାନଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ, ‘ତୁମେମାନେ ବାହା ହେଲା ପରେ କାହା ସମ୍ପତ୍ତିର ମାଲିକ ହେବ?’ ଏକଥା ଶୁଣି ପ୍ରଥମ ଛଅ ଜଣ ଯାକ ଝିଅ କହିଲେ, ‘ଆମେ ଆପଣଙ୍କ ଧନ ସମ୍ପତ୍ତିର ମାଲିକ ହେବୁ ।’ ହେଲେ ସବା ସାନଝିଅଟି କହିଲା, ‘ମୁଁ ମୋ ସ୍ୱାମୀର ଧନସମ୍ପତ୍ତିର ମାଲିକ ହେବି ।’ ତା’ପରେ ପ୍ରଥମ ଛଅଜଣ ଝିଅ ଅନ୍ୟ ଦେଶର ରାଜାପୁଅମାନଙ୍କୁ ବାହା ହୋଇ ବାପାଙ୍କ ଧନ ସମ୍ପତ୍ତି ନେଇ ନିଜ ନିଜ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ଚାଲିଗଲେ । ହେଲେ ସବା ସାନ ଝିଅ ରାଜାଙ୍କଠାରୁ କିଛି ନନେଇ କଖାରୁ ସଙ୍ଗେ ସେ କୃଷକ ଘରକୁ ବାହାରିଲା । କଖାରୁ ଓ ରାଜାଝିଅ ଫେରିବା ବାଟରେ ସୁନ୍ଦର ଫୁଲଗଛଟିଏ ଦେଖିଲେ । ସେ ଫୁଲଗଛଟି ଖୁବ୍ ଡେଙ୍ଗା । ରାଜାଝିଅ କଖାରୁକୁ କହିଲା, ‘ମୋ ପାଇଁ କେତୋଟି ଫୁଲ ତୋଳିଦିଅ ।’ ତହୁଁ ସେ କଖାରୁ କହିଲା, ‘ଠିକ୍ ଅଛି, ମୁଁ ଗଛରେ ଚଢି ଫୁଲ ତୋଳିବି । କିନ୍ତୁ ଯଦି ମୁଁ ଗଛରୁ ଖସି ତଳେ ପଡିଯାଏ, ତେବେ ମୋ ଦେହ ଫାଟିଯିବ । ତା’ହେଲେ ତୁମେ ମୋତେ ପିଇବା ପାଇଁ ପାଣି ଟିକିଏ ଦେବ ।’ ଗଛରେ ଚଢି ଫୁଲ ତୋଳିବା ବେଳେ ସତକୁ ସତ ସେ କଖାରୁ ତଳେ ପଡି ଦୁଇ ଖଣ୍ଡ ହୋଇ ଫାଟିଗଲା । ଏବେ ଆଉ ସେ ରାଜାଝିଅ କରେ କ’ଣ? ତଥାପି ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଧରି କଖାରୁ କଥା ଅନୁସାରେ ସେ ରାଜାଝିଅ କେଉଁଠୁ ପାଣି ଟୋପାଏ ଆଣି ତାକୁ ତଥା ସେ କଖାରୁକୁ ପିଆଇ ଦେଲା । ପାଣି ପିଆଇଲା ପରେ ଯାହା ଘଟିଲା, ସେଥିରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଲା ସେ ରାଜାଝିଅ । ସେଇ ଦୁଇ ଫାଳ କଖାରୁ ଭିତରୁ ବାହାରି ଆସିଲା ଜଣେ ଅତି ସୁନ୍ଦର ରାଜାପୁଅ ଓ କହିଲା, ‘ରାଜାଝିଅ, ମୁଁ ସତରେ ଗୋଟିଏ କଖାରୁ ନୁହେଁ; ଜଣେ ରାଜାପୁଅ ।’ ତା’ପରେ ସେମାନେ କୃଷକ ଘରେ ଯାଇ ପହଁଚିଲେ । କୃଷକ ଓ ତା’ସ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ଘରେ ଜଣେ ରାଜାଝିଅ ଓ ରାଜାପୁଅ ଦେଖି ଖୁବ୍ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଲେ । ପାଖ ପଡୋଶୀମାନଙ୍କର ବି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର ସୀମା ରହିଲା ନାହିଁ । ପରିଶେଷରେ ସେ କୃଷକ, ତା’ର ସ୍ତ୍ରୀ, ରାଜାଝିଅ ଓ ରାଜାପୁଅ ଖୁବ୍ ଆନନ୍ଦରେ ରହିଲେ ।
କଥାକୁହା ଫଳ ଜଣେ ରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ ଅଗଣିତ ଗାଈ ଥିଲେ । ପଶୁପାଳକ ପ୍ରତିଦିନ ସେହି ଗାଈଗୁଡିକ ଚରାଇବା ପାଇଁ ପାହାଡ ନିକଟସ୍ଥ ପ୍ରାନ୍ତରକୁ ନେଇ ଯାଆନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସଂନ୍ଧ୍ୟା ସମୟକୁ ଫେରିବାବେଳକୁ ଗାଈଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ସମୟକୁ ଫେରିବାବେଳକୁ ଗାଈଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କମି ଯାଇଥାଏ । ଏପରି କିଛିଦିନ ଲଗାତାର ଘଟିବାରୁ ରାଜା ଖୁବ୍ ଚିନ୍ତିତ ହୋଇ ପଡିଲେ । ଅନେକ ପ୍ରକାର ସତର୍କତା ଅବଲମ୍ବନ କଲେ । ମାତ୍ର ଗାଈମାନଙ୍କର ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଧାନ ବନ୍ଦ ହେଲା ନାହିଁ । ପଶୁପାଳକଙ୍କୁ ରାଜା ଏହାର କାରଣ ବାରମ୍ବାର ପଚାରିଲେ ସେମାନେ ସେହି ଏକା ଉତ୍ତର ଦିଅନ୍ତି ଯେ, “ଆମେ ସର୍ବଦା ସଜାଗ ହୋଇ ପହରା ଦେଉଛୁ । ଆମ ଆଖି ଆଗରୁ ଗାଈମାନଙ୍କୁ କେଉଁଆଡେ ଛାଡି ଦେଉ ନାହୁଁ । ଗାଈ ନିକଟକୁ କେହି ଆସୁଥିବାର ମଧ୍ୟ ଆମେ ଦେଖିନାହୁଁ । ଗାଈର ସଂଖ୍ୟା କେମିତି କମି ଯାଉଛି ଆମେ ତାହା ଜାଣି ପାରୁ ନାହୁଁ ।” ରାଜା ଅନୁଭବ କଲେ, ଏହା ପଛରେ ନିଶ୍ଚୟ କୌଣସି ରହସ୍ୟ ରହିଛି । ନିଜର ତିନିପୁତ୍ରଙ୍କୁ ହଜି ଯାଉଥିବା ଗାଈମାନଙ୍କୁ ଠାବ କରିବାର ଦାୟିତ୍ୱ ଦେଇ ରାଜା ସେମାନଙ୍କୁ ଜଙ୍ଗଲକୁ ପଠାଇଲେ । ରାଜକୁମାରମାନେ ସାରାଦିନ ଜଙ୍ଗଲରେ ଘୁରି ବୁଲିବା ପରେ ଶେଷରେ ଏକ କୁତ୍ସିତ ରୂପର ସ୍ତ୍ରୀକୁ ଦେଖିବାକୁ ପାଇଲେ । ସେହି ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକ ଜଣକ ସେମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ, “ପିଲାଏ, କୁଆଡେ ଯାଉଛ?” ରାଜକୁମାରମାନେ ଚିଡି ଉଠି କହିଲେ, “ଆମେ କୁଆଡେ ଗଲେ, ତୁମର କ’ଣ ଗଲା? ତୁମେ ତୁମ ବାଟରେ ଯାଅ ।” ତା’ପରେ ସେ ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକଟି ତା’ ମନକୁ ମନ କ’ଣ ଗୁଣୁଗୁଣୁ ହୋଇ ସେଠାରୁ ଚାଲିଗଲା । ରାଜକୁମାରମାନେ ସେଠାରୁ ଯାଇ ଏକ ଦୁର୍ଗ ପାଖରେ ପହଁଚିଲେ । ସେହି ଦୁର୍ଗରେ ରାଜାଙ୍କ ଗାଈମାନେ ବନ୍ଧା ହୋଇଥିବାର ସେମାନେ ଦେଖିଲେ । ଭିତରେ ଏକ ବୁଢୀ ରାକ୍ଷସୀ ଶୋଇଥାଏ । ଏମାନେ ସେଠାରେ ପହଁଚିବା ମାତ୍ରେ ସେ ଉଠି ପଡିଲା । ରାଜକୁମାରମାନେ କହିଲେ, “ବୁଢୀ ମା’, ଆମକୁ କିଛି କାମ ଦିଅ ।” ସେମାନେ ଜାଣିଥିଲେ ବୁଢୀ ରାକ୍ଷସୀ ପାଖରୁ ଗାଈ ମୁକଳେଇ ନେଇଯିବା କିଛି ସହଜ କାମ ନୁହେଁ । ତେଣୁ କାମର ବାହାନା କରି ତା’ପାଖରେ ରହିଲେ ସୁଯୋଗ ଦେଖି ଗାଈଙ୍କୁ ନେଇ ଏଠାରୁ ପଳାଇ ଯିବା ପାଇଁ ଯୋଜନା କରି ହେବ । ରାକ୍ଷସୀ ସେତେବେଳକୁ ଜାଣି ସାରିଥାଏ ଯେ, ସେମାନେ ଗାଈ ନେବା ପାଇଁ ଏଠାକୁ ଆସିଛନ୍ତି । ସେ ବୁଢୀ ରାକ୍ଷସୀ ତ ବଡ ଚତୁରୀ । ତା’ର ଦେହର ବଳ କମି ଯିବାରୁ ସେ ଛଳ କପଟରେ ନିଜ ଶତୃମାନଙ୍କୁ ମାରି ପକାଉଥାଏ । ରାଜକୁମାରମାନଙ୍କୁ ମାରିବାକୁ ସ୍ଥିର କରି ସେମାନଙ୍କୁ ସେ କହିଲା, “ଆଚ୍ଛା ପିଲାଏ, ଏବେ ଗାଈକ୍ଷୀର ଦୁହିଁବାର ବେଳ ହୋଇ ଗଲାଣି । ତୁମେମାନେ ଯାଇ ଗାଈ ଦୁହିଁବା କାମ କର ।” ରାଜକୁମାରମାନେ ପାତ୍ରପୂର୍ଣ୍ଣ କରି କ୍ଷୀର ଆଣି ପହଁଚିବା ପରେ ରାକ୍ଷସୀ ସେମାନଙ୍କୁ ପୁଣି କହିଲା, “ତୁମମାନଙ୍କୁ ତ ଭୋକ ଲାଗୁଥିବ । ନିଅ, ଏହି କ୍ଷୀର ପିଇ ପେଟ ଭର୍ତ୍ତି କରିଦିଅ ।” ସେହି ତିନିଜଣଙ୍କ ହାତରେ ରାକ୍ଷସୀ ବିଷଭର୍ତ୍ତି ପାତ୍ର ଦେଇଥିଲା । ସୁତରାଂ ସେମାନେ କ୍ଷୀର ପାଟିରେ ଲଗାଇବା ମାତ୍ରେ ଟଳି ପଡିଲେ । ରାକ୍ଷସୀ ସେମାନଙ୍କୁ ଏକ ସିନ୍ଧୁକରେ ଲୁଚାଇ ଦେଲା । ବହୁଦିନ ବିତିଗଲେ ମଧ୍ୟ ରାଜକୁମାରମାନେ ଆଉ ଫେରିଲେ ନାହିଁ । ଏଣେ ରାଜା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଚିନ୍ତିତ ହୋଇ ଉଠିଲେ । ରାଜାଙ୍କର ଗୋବିନ୍ଦ ନାମକ ଜଣେ ପଶୁପାଳକ ଥିଲା । ସେ ସାହସ କରି ରାଜାଙ୍କୁ ଆସି କହିଲା, “ମୁଁ ରାଜକୁମାରମାନଙ୍କୁ ଖୋଜିବା ପାଇଁ ଯିବି ଓ ହଜିଥିବା ଗାଈ ମଧ୍ୟ ଖୋଜି ଆଣିବି ।” ରାଜା ତା’କୁ ଯିବାପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେଲେ । ଗୋବିନ୍ଦ ମଧ୍ୟ ଅରଣ୍ୟର ସେହି ଦିଗରେ ଯାତ୍ରା କଲା । ବାଟରେ ସେହି କୁତ୍ସିତ ରୂପୀ ସ୍ତ୍ରୀ ସହିତ ତା’ର ଭେଟ ହେଲା । ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକଟି ତାକୁ ପଚାରିଲା, “ପୁଅ କେଉଁଆଡେ ଯାଉଛୁ?” ରାଜ କୁମାରମାନଙ୍କ ପରି ଗୋବିନ୍ଦ ସେ ସ୍ତ୍ରୀଲୋକ ଉପରେ ମୋଟେ ବିରକ୍ତ ହେଲା ନାହିଁ । ଭାବିଲା, ସମ୍ଭବତଃ ଏହାକୁ ଗାଈ ବା ରାଜକୁମାରମାନଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ କିଛି ତଥ୍ୟ ଜଣାଥିବ । ତେଣୁ ସେ ତା’ ନିଜ କାମର ବିବରଣୀ ଜଣାଇଲା । ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକଟି କହିଲା, “ଆଉ ଅଳ୍ପବାଟ ଆଗକୁ ଗଲେ ଏକ ଦୁର୍ଗ ପଡିବ । ସେହି ଦୁର୍ଗରେ ଏକ ଧୂର୍ତ୍ତ ରାକ୍ଷସୀ ଥିଲା । ମୋ ଭଉଣୀର ସାହାଯ୍ୟ ନେଇ ସେ ରାଜାଙ୍କର ଗାଈ ଚୋରାଉଥିଲା । ତାର କାମ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବା ପରେ ମୋ ଭଉଣୀକୁ ସେ ମାରି ପକାଇଛି । ଏବେଯାଏଁ ରାଜକୁମାରମାନେ ମଧ୍ୟ ତା’ ପାଖରେ ବଂଚି ନ ଥିବେ ।” ଗୋବିନ୍ଦ ପ୍ରଶ୍ନ କଲା, “ତୁମର ଭଉଣୀ କିଏ? ସେହି ରାକ୍ଷସୀର ଆମ ଗାଈ ଚୋରାଇବା କ’ଣ ଦରକାର?” ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକଟି କହିଲା, “ସେହି ରାକ୍ଷସୀ ଏବେ ବୁଢୀ ହୋଇ ଗଲାଣି । ନିଜର କ୍ଷୁଧା ମେଂଟାଇବା ପାଇଁ ସେ ଅସମର୍ଥ । ତେଣୁ ତାର ଦୃଷ୍ଟି ରାଜାଙ୍କ ଗାଈ ଉପରେ ପଡିଛି । ମୋର ଭଉଣୀ ମନ୍ତ୍ର–ତନ୍ତ୍ର ଜାଣିଥିଲା । ସେହି ରାକ୍ଷସୀ ମୋ ଭଉଣୀ ସହିତ ବନ୍ଧୁତା ସ୍ଥାପନ କଲା । ତାକୁ ଅଧା ଗାଈ ଦେବା ପାଇଁ ପ୍ରତିଶୃତି ଦେଇ, ତା’ଦ୍ୱାରା ଏହି କାମ ସେ କରାଇଲା । କିନ୍ତୁ ତା’ର କାମ ହାସଲ ହେବା ପରେ ମୋ ଭଉଣୀକୁ ଦୁର୍ଗରେ ବନ୍ଦ କରି ସେ ହତ୍ୟା କଲା । ମୁଁ ମୋ ଭଉଣୀ ହତ୍ୟାର ପ୍ରତିଶୋଧ ନେବାକୁ ଚାହେଁ ।” ଗୋବିନ୍ଦ ସବୁ କିଛି ଶୁଣିବା ପରେ କହିଲା, “ତେବେ ରାଜକୁମାର ଓ ଗାଈମାନଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବା ପାଇଁ କିଛି ଉପାୟ ଜାଣିଥିଲେ ତାହା ମୋତେ କୁହ ।” “ମୋ ନିକଟରେ ମନ୍ତ୍ର-ଶକ୍ତି ନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଦୁଇଟି ଅପୂର୍ବ ବସ୍ତୁ ଅଛି ।” ଏପରି କହି ସେହି କଦାକାର ସ୍ତ୍ରୀ ଗୋବିନ୍ଦ ହାତରେ ଗୋଟିଏ ଫଳ ଓ ତିନୋଟି ପଥର ରଖି କହିଲା, “ଏହି ଫଳ ତୁମକୁ ଆଗକୁ ଥିବା ବିପଦ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସତର୍କ କରିବ । ଏହା ଏକ କଥାକୁହା ଫଳ । ଏହାର ଆବଶ୍ୟକତା ସରିଗଲେ, ତା’ ଭିତରୁ ମଞ୍ଜି ବାହାର କରି ଜଳରେ ଘୋରି ଦେବ ଓ ସେହି ଜଳ ମୃତ ରାଜ କୁମାର ମାନଙ୍କ ଉପରକୁ ପକାଇ ଦେବ । ସେମାନେ ପୁଣି ଜୀବିତ ହୋଇଯିବେ । ଆଉ ଏହି ପଥରଗୁଡିକୁ ତଳେ ଗଡାଇ ଦେଇ ଯାହା ମାଗିବ, ତାହା ତୁମକୁ ଅବଶ୍ୟ ମିଳିବ । ତିନୋଟି ପଥର ତିନିଥର ମନକଥା ପୂରଣ କରି ପାରିବ । ମୋର ବିଶ୍ୱାସ, ତୁମର କାମ ସଫଳ ହେବ ଓ ମୋର ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ ହେବ ।” ଗୋବିନ୍ଦ ସେହି ବସ୍ତୁ ଦୁଇଟିକୁ ନିଜ ପାଖରେ ରଖି ଦୁର୍ଗ ଆଡକୁ ଆଗେଇଲା । ଦୁର୍ଗ ଭିତରକୁ ଯାଇ ସେଠାରେ ସେ ବୁଢୀ ରାକ୍ଷସୀକୁ ଦେଖିଲା ଓ ତାକୁ କିଛି କାମ ଦେବା ପାଇଁ ବିନତି କଲା । କିନ୍ତୁ ରାକ୍ଷସୀ ଜାଣି ପାରିଲା ଯେ, ଏହି ଲୋକ ମଧ୍ୟ ଗାଈ ଖୋଜିବାକୁ ଆସିଛି । ତେଣୁ ସେ କହିଲା, “ଠିକ୍ ଅଛି, ମୋ ଗାଈମାନଙ୍କର ଦେଖାଶୁଣା କରିବା ପାଇଁ ତୁ ଏଠାରେ ରହିବୁ ।” ତା’ପରେ ସେ ଭିତରକୁ ଯାଇ ଏକ କ୍ଷୀର ଭର୍ତ୍ତି ପାତ୍ର ଆଣି ଅତି ସ୍ନେହରେ ପିଇବା ପାଇଁ ତାକୁ ସେ ଅନୁରୋଧ କଲା । କଥାକୁହା ଫଳ ଗୋବିନ୍ଦକୁ ସାବଧାନ କରି କହିଲା “ଏଥିରେ ବିଷ ଅଛି । ଏହାକୁ ଆଦୌ ପିଅ ନାହିଁ ।” ରାକ୍ଷସୀ ନ ଜାଣି ପାରିବା ପରି ଗୋବିନ୍ଦ କ୍ଷୀରସବୁ ବାହାରକୁ ଫିଙ୍ଗିଦେଲା । କିଛି ସମୟ ପରେ ଗୋବିନ୍ଦକୁ ଜୀବିତ ଥିବାର ଦେଖି ରାକ୍ଷସୀ ଭାରି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଲା । ରାକ୍ଷସୀ ଅତି ସ୍ନେହରେ ଗୋବିନ୍ଦକୁ କହିଲା “ଏଠାରେ ଖଟ ଅଛି । ବହୁତ ହାଲିଆ ହୋଇ ଆସିଥିବୁ । ଯା’ ଶୋଇ ପଡିବୁ ।” ସେ କଥାକୁହା ଫଳ ଗୋବିନ୍ଦକୁ ପୁଣି ସତର୍କ କରିବାକୁ ଯାଇ କହିଲା “ଯମା ଶୁଅ ନାହିଁ । ତଳେ ବଡ ଖାଲ ଅଛି । ପଡିଯିବ ।” ରାକ୍ଷସୀ ସେଠାରୁ ଚାଲିଯିବା ପରେ ଗୋବିନ୍ଦ ଖଟ ଉଠାଇ ତଳକ ଦେଖେ ତ, କଂଟାଝଂଟା ଭର୍ତ୍ତି ଏକ ବିରାଟ ଖାଲ ସେଠାରେ ଅଛି । ଦ୍ୱିତୀୟ ଥର ପାଇଁ ମୃତ୍ୟୁରୁ ବର୍ତ୍ତୀ ଯିବାରୁ ଗୋବିନ୍ଦ ଭଗବାନଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ ଜଣାଇଲା । ଗୋବିନ୍ଦ ରାଜକୁମାରମାନଙ୍କୁ ଦୁର୍ଗ ଭିତରେ ଖୋଜିଲା । ଶେଷରେ ଏକ ସିନ୍ଧୁକ ଭିତରେ ମୃତ ରାଜକୁମାରମାନଙ୍କର ଶବ ସେ ଦେଖିଲା । ଫଳରୁ ମଞ୍ଜି ବାହାର କଲା । ସେହି ମଞ୍ଜିକୁ ପାଣିରେ ଘୋରି ରାଜକୁମାରମାନଙ୍କ ଉପରକୁ ତାହା ସେ ଛିଂଚିଲା । ରାଜକୁମାରମାନେ ପୁଣି ଜୀବିତ ହୋଇଗଲେ । ସେମାନେ ଗୋବିନ୍ଦଠାରୁ ସମସ୍ତ ବିଷୟ ଜାଣି ପାରିଲେ । ତା’ପରେ ସେ ଚାରିଜଣଯାକ ଗୋଶାଳା ଭିତରେ ପ୍ରବେଶ କଲେ
ନୂତନ ଦଣ୍ଡ ଚନ୍ଦ୍ରସେନ ନାମକ ଜଣେ ରାଜାଙ୍କ ନିକଟରେ ଭୂଷଣ ନାମକ ବିଦୁଷକ ଥିଲେ । ରାଜାଙ୍କୁ ଖୁସି ରଖିବାରେ ସେ ଅଦ୍ୱିତୀୟ ଥିଲେ । ଦିନେ ରାଜା ତାଙ୍କ ଉପରେ ଖୁସି ହୋଇ କହିଲେ, “ବିଦୁଷକ, ତୁମେ ମୋତେ କିଛି ବର ମାଗ ଯେଉଁଥିରେ କି ମୋର କିଛି କ୍ଷତି ନହେଉ ଓ ତୁମର ବହୁତ ଲାଭ ହେଉ ।” ରାଜାଙ୍କ ଏଭଳି କଥାରେ ଭୂଷଣ କହିଲେ, “ମହାରାଜ ବିଦୁଷକର ଜୀବନ ଖଣ୍ଡାଧାରରେ ଚାଲିବା ପରି । ତେଣୁ ଆପଣଙ୍କ ବରଦାନ ଠିକ୍ ବିପଦ ସମୟରେ ମୁଁ ମାଗିନେବି ।” ରାଜା ତାଙ୍କ କଥାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିନେଲେ । ସେ ରାଜାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ବୋଲି ପୁଅ ଥିଲା । ଅଧିକ ସ୍ନେହ ପାଇ ସେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଗଲା, ତେଣୁ ରାଜା ତାକୁ ଗୁରୁକୁଳକୁ ପଠାଇଦେଲେ । ସେଠାରୁ ମଧ୍ୟ ସେ ବାରମ୍ବାର ଘରକୁ ପଳାଇ ଆସି ଶେଷରେ ରହିଗଲା । ତା’ପାଇଁ ରାଜା ବହୁତ ଚିନ୍ତିତ ହୋଇ ପଡିଲେ ଓ ଦିନେ ସେ ତାଙ୍କ ମନ କଥା ବିଦୁଷକଙ୍କ ଆଗରେ କହିଲେ । ସବୁକଥା ଶୁଣି ଭୂଷଣ କହିଲେ “ମହାରାଜ, ଯୁବରାଜଙ୍କ ପାଇଁ ଏତେ ଚିନ୍ତା କରିବାର କାରଣ କଅଣ? ମାବାପାଙ୍କୁ ଛାଡି ରହିପାରୁ ନାହାଁନ୍ତି ବୋଲି ବାରମ୍ବାର ପଳାଇ ଆସୁଛନ୍ତି ।” ରାଜା କହିଲେ “ସମସ୍ତେ ତ ସେଇକଥା ଭାବୁଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ମୋର କାହିଁ ମନେହୁଏ ତାର ଦୋଷ ପାଇଁ ଗୁରୁ ତାକୁ ଦଣ୍ଡସ୍ୱରୂପ ଏଠାକୁ ଫେରାଇ ପଠାଇ ଦିଅନ୍ତି ।” ଭୂଷଣ କହିଲେ “ଯଦି ବା ଏହା କାରଣ ହୋଇଥାଏ, ତେବେ ଆପଣଙ୍କର ଏସବୁ ବିଷୟରେ ଏତେ ଚିନ୍ତା କରିବାର କ’ଣ ବା ଅଛି? ବାଲିକି ଚୁପୁଡିଲେ ହୁଏତ ତହିଁରୁ ତେଲ ବାହାରିବ, ମରୀଚିକାର ପାଣି ମଧ୍ୟ ପିଇ ହେବ, ଠେକୁଆର ସିଂଘ ମଧ୍ୟ ଖୋଜି ବାହାର କରାଯାଇ ପାରିବ । କିନ୍ତୁ ମୂର୍ଖକୁ ବୁଝାଇବା ଆଦୌ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ଏକଥା ଶାସ୍ତ୍ରବଚନ ନୁହେଁକି?” ଏକଥା ଶୁଣି ରାଜା ଖୁବ୍ ଜୋର୍ ରେ ରାଗିଗଲେ ଓ କହିଲେ “କ’ଣ ହେଲା ମୋ ପୁଅକୁ ତୁମେ ମୂର୍ଖ କହୁଛ? ଆଜିଠାରୁ ମୁଁ ତୁମକୁ କାରାଗାରରେ ବନ୍ଦ କରି ରଖିବି ।” ଭୂଷଣ ଠିକ୍ ସେତିକିବେଳେ ରାଜାଙ୍କୁ ପୂର୍ବର କଥା ମନେପକାଇଦେଇ କହିଲେ, “ମହାରାଜ ଆପଣଙ୍କର କ୍ଷତି ହେବ ନାହିଁ ଅଥଚ ମୋର ଲାଭ ହେବ, ସେପରି ବର ଦେଇଥିଲେ, ମୁଁ ଏବେ ସେହି ବର ମାଗିନେବି । ମୋର ଭୁଲ୍ର ଦଣ୍ଡ ସ୍ୱରୂପ ମନ୍ଦିରକୁ ଆସୁଥିବା ଲୋକଙ୍କର ଚପଲ ମୁଁ ପୋଛୁଥିବି । କିନ୍ତୁ ଆପଣ ଏ ଦଣ୍ଡ କଥା କାହାକୁ ମଧ୍ୟ କହିବେ ନାହିଁ ।” ତାଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବରେ ରାଜା ରାଜି ହୋଇଗଲେ । ପରଦିନ ହିଁ ସେ ଯାଇ ଗୋଟିଏ ମନ୍ଦିର ସାମନାରେ ବସିଗଲେ । ସମସ୍ତିଙ୍କୁ କହିଲେ, “ମହାଶୟ, ମୋର ଅହଂଭାବ ଦମନ କରିବାକୁ ମନ୍ଦିରକୁ ଆସୁଥିବା ଲୋକଙ୍କର ମୁଁ ଯୋତା ସଫା କରିବି । ସେଥିପାଇଁ ଆପଣମାନଙ୍କ ସହଯୋଗ ମୁଁ ଇଚ୍ଛା କରୁଛି ।” ପ୍ରଥମେ ତ କେହି କେହି ଏହାକୁ ଥଟ୍ଟା ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କଲେ । କିନ୍ତୁ ପ୍ରତିଦିନ ସେ ଭଲ କରି ସ୍ନାନ କରି ପରିଷ୍କାର ଲୁଗାପଟା ପିନ୍ଧି ସେଠାରେ ବସି ଗୀତା ପଢନ୍ତି । ପୁଣି ଯିବା ଆସିବା ଲୋକଙ୍କ ଯୋତା ଅତି ଆନ୍ତରିକତାର ସହିତ ସଫା କରି ସେ ସଜାଇ ରଖନ୍ତି । କେହି କେହି ତାଙ୍କୁ ବଡ ଭକ୍ତିରେ ନମସ୍କାର କରନ୍ତି । ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କୁ ବହୁତ ସମ୍ମାନ କରୁଥାନ୍ତି । ମନ୍ଦିରକୁ କେବେ ଆସୁନଥିବା ନାସ୍ତିକ ମଧ୍ୟ କେବଳ ତାଙ୍କୁ ଦେଖିବାକୁ ମନ୍ଦିରକୁ ଆସିଲେ । ଏମିତି କିଛିଦିନ ବିତିଗଲା । ଏପରି ମଧ୍ୟ ପ୍ରଚାର ହୋଇଗଲା କି ତାଙ୍କ ହାତରେ ନିଜ ଯୋତା ପୋଛାଇଲେ ସମସ୍ତ ଇଚ୍ଛା ପୂରଣ ହୋଇଯିବ । ଯୋତାଯୋଗୀଙ୍କ ଖବର ରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ ପହଁଚିଲା । ରାଜା ସପରିବାର ତାଙ୍କୁ ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ । ଭୂଷଣ ରାଜାଙ୍କ ଯୋତା ମଧ୍ୟ ସଫା କରିଦେଲେ, ଓ ସମସ୍ତଙ୍କୁ କହିଲେ, “ମହାଶୟମାନେ, ଆଜିଠାରୁ ମୋ ବ୍ରତର ସମାପ୍ତି ଘଟିଲା । ଆପଣମାନଙ୍କ ସହଯୋଗ ପାଇଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ମୋ ତରଫରୁ ଅଶେଷ ଅଶେଷ ଧନ୍ୟବାଦ । ମୋ ସ୍ଥାନରେ ଅନ୍ୟ କେହି ଚାହିଁଲେ ବସି ପାରେ ।” ସଙ୍ଗେସଙ୍ଗେ ଅନେକ ଲୋକ, “ମୁଁ ବସିବି, ମୁଁ ବସିବି, ବୋଲି କହି ମାଡି ଆସିଲେ । ଭୂଷଣ ସମସ୍ତିଙ୍କୁ ଶାନ୍ତ କରି ଜଣକୁ ସେଠାରେ ବସାଇଲେ ଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ଯୋତାଯୋଗୀ ବୋଲି ଘୋଷିତ କରି ତାକୁ କହିଲେ, “ଯେତେବେଳେ ତୁମେ ଅନୁଭବ କରିବ ଯେ ତୁମର ଅନ୍ତରର ସମସ୍ତ ଅହଂକାର ନଷ୍ଟ ହୋଇଛି, ସେତେବେଳେ ତୁମେ ଏସ୍ଥାନରେ ଅନ୍ୟ କାହାକୁ ବସାଇବ । ସେ ହେବେ ତୃତୀୟ ଯୋତାଯୋଗୀ ।” ଏତିକି କହି ସେ ରାଜନଅରକୁ ଫେରିଲେ । ଏସବୁ ଦେଖି ଚନ୍ଦ୍ରସେନ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ କହିଲେ “ମୁଁ ରାଗିଲି, ତୁମେ ଯୋତା ସଫା କରିବାର ଦଣ୍ଡ ପାଇଲ, କିନ୍ତୁ, ସେଥିରୁ ଯୋଗୀ କିପରି ହେଲ ଭୂଷଣ?” ତହୁଁ ଭୂଷଣ ଅଳ୍ପ ହସି କହିଲେ, “ଋଷି ଯଦି ହାତ ଉପରକୁ ରଖେ ତ ତାକୁ ତପସ୍ୟା କୁହନ୍ତି–ଚୋରକୁ ସେମିତି ରଖିଲେ ତାକୁ ଦଣ୍ଡ କହନ୍ତି । ସମୟ ଓ ପରିସ୍ଥିତି ଅନୁସାରେ ଖରାପ ଭଲ ସବୁକିଛି ହୋଇଥାଏ । ଆପଣଙ୍କ ଦଣ୍ଡ ଦ୍ୱାରା ମୁଁ ତ ଗୌରବ ପ୍ରାପ୍ତ କଲି । ଯଦି ଲୋକେ ଜାଣିଥା’ନ୍ତେ ଏହା ମୋର କୁକର୍ମ ପାଇଁ ଦଣ୍ଡ ବୋଲି ତେବେ ମୋତେ ପଥର ଫିଙ୍ଗି ମାରନ୍ତେ । ରାଜା ଚନ୍ଦ୍ରସେନ ଭୂଷଣଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ “ତୁମର ଏହି କାମ ପଛରେ କୌଣସି ଉଦ୍ଧେଶ୍ୟ ଥିବ, ଛାଡ ସେକଥା ତୁମେ ମୋତେ କି ସୂଚନା ଦେଉଥିଲ ଏବେ ତ ଅନ୍ତତଃ ସେବିଷୟରେ କିଛି କୁହ ।” ତା’ପରେ ଭୂଷଣ କହିଲେ “ମହାରାଜ, ଯୁବରାଜଙ୍କୁ ଗୁରୁକୁଳର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଦଣ୍ଡ ଦେଲେ ତାହା ଯୁବରାଜ ସହିବା କଥା । ତାଙ୍କୁ ଏପରି କିଛି ଦଣ୍ଡ ତାଙ୍କର ପଶ୍ଚାତାପ ହେଲେହିଁ ସ୍ୱଭାବ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସମ୍ଭାବନା ରହିବ । କିନ୍ତୁ ସେ ଯଦି ଦଣ୍ଡ ସ୍ୱରୂପ ରାଜ ଭବନକୁ ଫେରି ଆସି ଆଦର ପାଇ ସୁଖରେ ରହିବେ ତେବେ ଦଣ୍ଡର କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ତାଙ୍କ ଉପରେ ପଡିବ ନାହିଁ ।” କିଛି ସମୟ ଭାବିବା ପରେ ଚନ୍ଦ୍ରସେନ କହିଲେ, “ଯୋତା–ଯୋଗୀର ଗୌରବ ପ୍ରତି ଏତେ ଲୋକ ଆକର୍ଷିତ ହେଲେ ଯେ ନଗରୀର ସମସ୍ତ ଲୋକ ଯୋତା ଯୋଗୀ ହେବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି । ତୁମେ ଠିକ୍ କହିଛ । ଯୁବରାଜଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡ ଦଣ୍ଡରୂପରେ ହିଁ ମିଳିବା ଦରକାର । ମୁଁ ଏବେ ଯାଇ ଗୁରୁକୁଳ ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କୁ କହିବି ଯେ ଯୁବରାଜ ଯେବେ ଭୁଲ୍ କରିବେ, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଶିଷ୍ୟଙ୍କ ପରି ସେହିଠାରେହିଁ ସେ ଦଣ୍ଡପାଇବେ ।” ରାଜା ସେହିପରି କଲେ ଓ ଭୂଷଣଙ୍କୁ ଅନେକ ପୁରସ୍କାର ଦେଲେ । ଦଣ୍ଡର ରୂପ ବଦଳିବା ପରେ ଯୁବରାଜଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଦ୍ଭୁତପୂର୍ବ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଦେଲା ଓ ସେ ସମସ୍ତ ଉତ୍ତମ ଗୁଣର ଅଧିକାରୀ ହୋଇ ଉଠିଲେ |
ଷଡଯନ୍ତ୍ରର ସୁଫଳ ଅମିରୁ ଆଲାମ ସହରର ସୁଲତାନ୍ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଦରବାରରେ ଦଶଜଣ ଉଜୀର୍ ଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ସଦାବେଳେ ସୁଲତାନ୍ଙ୍କ ଅଜାଣତରେ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ଅତ୍ୟାଚାର କରି ଅନେକ ଧନସମ୍ପତ୍ତି ଠକି ଖାଉଥିଲେ । ଅବଶେଷରେ ପଡୋଶୀ ରାଜ୍ୟର ସୁଲତାନ୍ ଯେତେବେଳେ ରାଜ୍ୟ ଆକ୍ରମଣ କଲେ, ସେତେବେଳେ ଏଇ ବିଶ୍ୱାସଘାତକ ଉଜୀରମାନେ ଗୁପ୍ତରେ ପଡୋଶୀ ରାଜ୍ୟକୁ ସାହାଯ୍ୟ କଲେ । ତେଣୁ ଅନାୟାସରେ ପଡୋଶୀ ରାଜ୍ୟର ସୁଲତାନ୍ ଅମିରୁଙ୍କ ଦୁର୍ଗ ଦଖଲ କଲେ । ସେଇ ଗୋଳମାଳ ଭିତରେ ସୁଲତାନ୍ ଅମିରୁ ନିଜର ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ଶିଶୁପୁତ୍ରକୁ ଧରି ଏକ ଗୁପ୍ତଦ୍ୱାର ବାଟ ଦେଇ ଦୁର୍ଗ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କ କବଳରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇ ପଳାୟନ କଲେ । ବାଟରେ ବଣ ରାସ୍ତାରେ ଯାଉ ଯାଉ ଅନେକ ଦୂର ପରେ ହଠାତ୍ ସୁଲତାନ୍ କୌଣସି ଶବ୍ଦ ଶୁଣି ପାରିଲେ । କାନପାରି ଜାଣିଲେ ଅଦୂରରେ ଅନେକ ଲୋକ ଘୋଡାରେ ବସି ଆସୁଛନ୍ତି । ଶତ୍ରୁଦଳର ଲୋକ ଆସୁଛନ୍ତି ଭାବି ସେ ତରବରରେ ଶିଶୁପୁତ୍ରକୁ ରାସ୍ତାକଡର ଗୋଟିଏ ଗଛମୂଳେ ଶୁଆଇ ଦେଇ ପାଖ ପାହାଡ ଖୋଲରେ ଯାଇ ଲୁଚି ରହିଲେ । ରାଣୀ ପୁଅ ପାଇଁ ଦୁଃଖ କରିବାରୁ ସୁଲତାନ୍ କହିଲେ, “ଦେଖ ଆମ ପାଖରେ ଛୁଆ ଥିଲେ ତା’ର କାନ୍ଦ ଶତୃଦଳକୁ ବା ଡାକୁଦଳକୁ ଆକର୍ଷଣ କରିବ । କିନ୍ତୁ ଛୋଟ ପିଲାଟାକୁ ଦେଖି କେହି ହୁଏ ତ ତାକୁ ମାରିବେ ନାହିଁ ।” କିଛି ସମୟ ପରେ ଘୋଡାସବାର ଦଳ ଆସିଲେ । ସେମାନେ ସୈନିକ ନଥିଲେ, ବରଂ ଏକ କୁଖ୍ୟାତ ଡାକୁଦଳ ଥିଲେ । ଦଳର ମୁଖ୍ୟ ଏଇ ଛୋଟ ଶିଶୁଟିକୁ ନିର୍ଜନ ଜଙ୍ଗଲ ପ୍ରଦେଶରେ ଦେଖି ଖୁବ୍ ଖୁସି ହୋଇଗଲା । ତା’ପରେ ଛୁଆଟିକୁ ଉଠାଇ ନେଇ ସେମାନେ ତାଙ୍କ ରାସ୍ତାରେ ଚାଲିଗଲେ । ଛୁଆକୁ ହରାଇ ବେଗମ୍ କାନ୍ଦିବାରେ ଲାଗିଲେ । ସୁଲତାନ୍ ବେଗମଙ୍କୁ ବୁଝାଇବାକୁ ଯାଇ କହିଲେ, “କାହିଁକି ଆଉ କାନ୍ଦୁଛ?” କେହି କାହା ଜୀବନର ମାଲିକ ନୁହେଁ । ଆମର ଏବେ ଯେଉଁପରି ଅବସ୍ଥା ହୋଇଛି ଆମେ ଯେ କେତେଦିନ ବଂଚିବା ବା ରାସ୍ତାରେ ମରିବା କିଛି ଜଣାନାହିଁ । ଯଦି ସେମାନେ ଛୁଆକୁ ନେଇଗଲେ ଅନ୍ତତଃ ସେ ତ ବଂଚିବାର କିଛି ସମ୍ଭାବନା ଅଛି । ଆସ ଆମେ ଦୁହେଁ ଆଲ୍ଲାଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା, ଯେପରି ଆମ ପୁଅର ଦୀର୍ଘଜୀବନ ହେଉ ଓ ପରେ ଆମ ସହିତ ସେ ମିଳିତ ହେଉ । ଦୁହେଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରି ସାରିବା ପରେ ଦୀର୍ଘ ପଥ ଅତିକ୍ରମ କରି ଅନେକ ଦିନ ପରେ କୌଣସି ଏକ ବନ୍ଧୁରାଜାଙ୍କ ରାଜ୍ୟରେ ଯାଇ ପହଁଚିଲେ ଓ ସେଠାରେ ସେମାନେ ଆଶ୍ରୟ ନେଲେ । ସେ ରାଜା ଖୁବ୍ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଥିଲେ । ସେଠାରେ ସେମାନେ ଅନେକ ବର୍ଷ ରହିବା ପରେ ସେହି ରାଜାଙ୍କର ସୈନ୍ୟସାମନ୍ତ ଧରି ଦିନେ ଶତ୍ରୁକବଳିତ ନିଜ ରାଜ୍ୟକୁ ଆକ୍ରମଣ କଲେ । ଫଳରେ ଯୁଦ୍ଧ ହେଲା । ସୁଲତାନ୍ ବିଜୟ ଲାଭ କରି ନିଜ ରାଜ୍ୟ ପୁନଃ ଫେରି ପାଇଲେ ଓ ବେଗମଙ୍କ ସହିତ ସେ ଆନନ୍ଦରେ ରହିଲେ । କିଛିଦିନ ଉତ୍ତାରୁ ଥରେ ଏକ ବଡ ଡକାୟତ ଦଳ ଧରା ପଡିଲେ । ସେମାନଙ୍କର ଆଗରୁ ଅନେକ ଅସାମାଜିକ କାମ ସକାଶେ ବଦନାମ ଥିଲା । ଆଉ କେହିବି ତାଙ୍କୁ ଧରି ପାରୁ ନଥିଲେ । ଏବେ ସେମାନେ ଧରା ପଡିବାରୁ ସୁଲତାନ୍ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ମୃତ୍ୟୁ ଦଣ୍ଡର ଆଦେଶ ଦେଲେ । ପରଦିନ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ଦେବା ପୂର୍ବରୁ ରାଜା ସବୁ ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କୁ ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ । ସେଠାରେ ଜଣେ ଯୁବକ ଡାକୁର ଚେହେରା ଓ ବ୍ୟବହାରରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରିତ ହୋଇ ସୁଲତାନ୍ ତାକୁ ମୃତ୍ୟୁ ଦଣ୍ଡରୁ ଅବ୍ୟାହତି ଦେଲେ । ପରଦିନ ସୁଲତାନ୍ ତାକୁ ନିକଟକୁ ଡାକି ପଚାରିଲେ, “ତୋର ନାମ କ’ଣ? ତୁ ତ ଡାକୁ ପରି ଦେଖା ଯାଉନାହୁଁ ।” ଯୁବକ ଜଣକ କହିଲା “ମୁଁ ଡାକୁମାନଙ୍କ ସରଦାରଙ୍କ ପୁଅ । ମୋର ନାମ ସଲୀମ୍ ।” ସୁଲତାନ୍ ପଚାରିଲେ “ତୁ ଏସବୁ ବାଜେ କାମ ଆଉ କେବେ ମଧ୍ୟ କରିବୁ ନାହିଁ ମୁଁ ତୋତେ ମୋ ଦରବାରରେ କାମ ଦେବି । ରାଜି ଅଛୁ ତ?” ସଲୀମ କହିଲା “ହଜୁର୍, ମୁଁ ଖୁସିରେ ଚାକିରୀ କରିବି ଏବଂ ଜୀବନରେ ଆଉ କେବେବି ହେଲେ ଚୋରୀ ଡକାୟତି କରିବି ନାହିଁ ।” ସେହିଦିନ ସୁଲତାନ୍ ତାକୁ ଦରବାରରେ ଚାକିରୀ ଦେଲେ । ସେ ଏତେ କୁଶଳତାର ସହିତ ଓ ବିଶ୍ୱାସର ସହିତ କାମ କଲା ଯେ ସୁଲତାନ୍ ତା’ ଉପରେ ଖୁସି ହୋଇ କିଛିଦିନ ପରେ ତାକୁ ସେ ଅଧିକା କାର୍ଯ୍ୟଭାର ଦେଲେ । ଏହିପରି କ୍ରମେ ବଢି ବଢି ଦିନେ ସେ ସୁଲତାନ୍ଙ୍କର କୋଷାଧ୍ୟକ୍ଷ ହେଲା । ଅବସ୍ଥା ଏପରି ଥିଲା ଯେ ସଲୀମ୍ର ବିନା ଅନୁମତିରେ ରାଜକୋଷରୁ କେହି ମଧ୍ୟ ଧନ ନେଇପାରୁ ନଥିଲେ । ଆଗରୁ ଉଜୀରମାନେ ସବୁ ଧନରତ୍ନ ଚୋରେଇ ନେଉଥିଲେ । ତେଣୁ ସଲୀମ୍ର ଉପସ୍ଥିତି ଉଜୀରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଅସହ୍ୟ ହେଲା । ଉଜୀରମାନେ ସମସ୍ତେ ମିଳି ତାକୁ ରାସ୍ତାରୁ ହଟାଇ ଦେବାକୁ ଷଡଯନ୍ତ୍ର କଲେ । ଦିନେ ସୁଲତାନ୍ ସହରର ବାହାରକୁ ଯାଇଥା’ନ୍ତି । ଏପରି ସୁଯୋଗ ଦେଖି ଉଜୀରମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଷଡଯନ୍ତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଇବାରେ ଲାଗି ପଡିଲେ । ସେମାନେ ମୁହଁରେ ମିଠାକଥା କହି ସଲୀମ୍ କୁ କିଛି ମଦ ପିଆଇଲେ ଓ ସେଥିରେ ସେମାନେ ଅଳ୍ପ ବିଷ ମଧ୍ୟ ମିଶାଇଥିଲେ । ଘୋର୍ ନିଶା ଓ ବିଷର ପ୍ରଭାବରୁ ସେ ଅଚେତ୍ ହୋଇ ପଡିଲା । ସେହି ଅବସ୍ଥାରେ ଏ ଉଜୀରମାନେ ତାକୁ ଟେକି ନେଇ ସୁଲତାନ୍ଙ୍କ ପଲଙ୍କରେ ଶୁଆଇ ଦେଲେ । ରାତିରେ ସୁଲତାନ୍ କ୍ଳାନ୍ତ ହୋଇ ଘରକୁ ଫେରି ଦେଖିଲେ ତାଙ୍କ ଶଯ୍ୟାରେ କିଏ ଶୋଇଛି । ସେ ଯେତିକି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଲେ ଲୋକଟାର ଔଦ୍ଧତ୍ୟରେ ସେ ସେତିକି କ୍ରୋଧାନ୍ୱିତ ମଧ୍ୟ ହେଲେ । ସେ କହିଲେ ଏପରି କାମ ଯିଏ କରିଛି ତା’ର ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ସୁନିଶ୍ଚିତ । ଉଜୀରମାନେ କହିଲେ, “କିଏ ଆଉ କରିବ? ଆପଣ ଯାହାକୁ ପ୍ରଶ୍ରୟ ଦେଇ ଉପରକୁ ତୋଳି ଧରିଛନ୍ତି ସେଇ ସଲୀମ୍ । ସେ ବୋଧେ ନିଜକୁ ନିଜେ ସୁଲତାନ୍ ଭାବୁଛି । ନ ହେଲେ ଏପରି କାମ କରିବାକୁ ତା’ର ସାହସ କେଉଁଠୁ ଆସିଲା ।” ସିପାହୀମାନେ ତାକୁ ଶେଯରୁ ଉଠାଇ ଠିଆ କରାଇଲେ ଓ କହିଲେ, “ହଜୁର ଅତ୍ୟଧିକ ମଦ୍ୟପାନ ହେତୁ ଏପରି ହୋଇଛି । କାରଣ ସେ ଏବେ ତା’ ହୋସ୍ରେ ନାହିଁ ।” ଉଜୀରମାନେ କହିଲେ, “ଏ ଅକ୍ଷମଣୀୟ ଅପରାଧ କରିବାକୁ ତା’ଛଡା ଆଉ ଦ୍ୱିତୀୟ ବ୍ୟକ୍ତି କିଏ ବା ପୁଣି ଏତେ ସାହସ କରନ୍ତା ।” ସଲୀମ୍ କୁ ଦେଖି ସୁଲତାନ୍ଙ୍କର ମନରେ ଟିକେ ଦୟା ହେଲା । କିନ୍ତୁ ସେ ନିଜେ ଦେଇଥିବା ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡର ଆଦେଶ ଆଉ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କଲେ ନାହିଁ । ପରଦିନ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ଦିଆ ହେବା କଥା । ସଲୀମ୍ କୁ ବଧସ୍ଥଳୀକୁ ନିଆଗଲା । ରାଜ୍ୟସାରା ଲୋକ ସେଠାରେ ଜମା ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ଭିଡ ଭିତରୁ ଜଣେ ବୃଦ୍ଧଲୋକ ବାହାରି ଆସି ସଲୀମ୍କୁ ଧରି କାନ୍ଦି କାନ୍ଦି କହିଲା, “ପୁଅ ତୁ କ’ଣ ଏବେ ବି ବଂଚିଛୁ? ମୁଁ ଭାବିଥିଲି କି ଅନ୍ୟ ଡାକୁଙ୍କ ସହିତ ତତେ ମଧ୍ୟ ମାରିଦିଆ ଯାଇଛି । କିନ୍ତୁ ହାୟ ହତଭାଗ୍ୟ ମୁଁ ତତେ ଏଇ ଅବସ୍ଥାରେ ଯାହା ଦେଖିଲି । ଏବେ କ’ଣ କରିବି?” ସେହି ବୁଢାକୁ ସମସ୍ତେ ଡାକୁ ସରଦାର ବୋଲି ଚିହ୍ନିଲେ । ଉଜୀରମାନେ ସେହି ବୁଢାକୁ ବନ୍ଦୀ କରି ସୁଲତାନ୍ଙ୍କୁ ଖବର ଦେଲେ । ସୁଲତାନ୍ ନିଜେ ଆସି ବଧସ୍ଥଳରେ ପହଁଚିଲେ ।” ସୁଲତାନ୍ଙ୍କୁ ଦେଖିବା ମାତ୍ରେ ଡାକୁ ସର୍ଦାର୍ ତାଙ୍କ ପାଦରେ ପଡି କହିଲା, “ହଜୁର୍ ମୁଁ ତାକୁ । ମୋତେ ପଛେ ମାର ହେଲେ ମୋ ପୁଅକୁ ଛାଡିଦିଅ । ମୋ ପୁଅ ଜଣେ ସ୍ୱର୍ଗଦୂତ । ସେ ଦେବତା ପରି ବ୍ୟକ୍ତି । ତାକୁ ମାର ନାହିଁ ।” ଏକଥା ଶୁଣି ଉଜୀରମାନେ ଥଟ୍ଟା କରି କହିଲେ “ଆହାହା; ସବୁ ବାପାମାନେ ନିଜ ପୁଅକୁ ତ ଏମିତି ଦେବତା ବୋଲି କୁହନ୍ତି ।” ସର୍ଦ୍ଦାର କହିଲା “ହଜୁର୍ ସେ ସ୍ୱର୍ଗର ଦେବତା ନ ହୋଇଥିଲେ ମୁଁ କିପରି ଏକ ଅପନ୍ତରା ସ୍ଥାନରେ ତାକୁ ପାଇଥା’ନ୍ତି । ସମସ୍ତେ ଭାବନ୍ତି ଯେ, ସଲୀମ୍ ମୋ ପୁଅ । କିନ୍ତୁ ମୁଁ ତାକୁ ଗୋଟିଏ ପାହାଡ ପାଖରେ ଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ଧାରରୁ ପାଇଥିଲି ।” ସୁଲତାନ୍ ନିଜର ହଜିଥିବା ପୁଅ କଥା ମନେ କରି ପଚାରିଲେ “ପାହାଡ ପାଖରେ? ପୁଣି ଜଙ୍ଗଲ ଧାରରେ? କେବେ? କିପରି?” ଡାକୁ ସର୍ଦ୍ଦାର କୋଡିଏ ବର୍ଷ ତଳର ଘଟଣା ବର୍ଣ୍ଣନା କରି କହିଲା, “ଇଏ ସେଇ
ସଂଚୟର ମହତ୍ୱ ଏକ ଛୋଟ ଗ୍ରାମରେ ଅନନ୍ତର ଜନ୍ମ । ଅଠର ବର୍ଷ ବୟସରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତ କରିବା ବେଳକୁ ତା’ ପିତାଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ଘଟିଲା । ତାକୁହିଁ କ୍ଷେତ ବାଡିର କଥା ବୁଝିବାକୁ ପଡିଲା । ଏଥି ସହିତ ସେ ନିଜ ପାଇଁ ଚାକିରୀଟିଏ ମଧ୍ୟ ଯୋଗାଡ କଲା । ଜମିଦାରଙ୍କ ଦୋକାନରେ ଛୋଟ ଚାକିରୀଟିଏ ପାଇ ସେ ଖୁବ୍ ଖୁସି ହେଲା । ଜମିଦାର ଜଗପତି ଜଣେ ସ୍ନେହଶୀଳ ବ୍ୟକ୍ତି । ନିଜର କର୍ମଚାରୀ ମାନଙ୍କର ସୁଖଦୁଃଖ, ଅଭାବ ଅସୁବିଧା ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଖୁବ୍ ଦରଦ ଥାଏ । ସେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବରେ ଏହାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇ ସେମାନଙ୍କର ସହାୟତା କରନ୍ତି । କର୍ମଚାରୀମାନେ ଏଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ପିତୃତୁଲ୍ୟ ଜ୍ଞାନ କରନ୍ତି । ଚାକିରୀ କରିବାର ଏକ ସପ୍ତାହ ପରେ ସେ ଗ୍ରାମକୁ ଯାଇ ନିଜ ମା’ଙ୍କୁ ନିଜ ପାଖକୁ ସହରକୁ ନେଇ ଆସିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ ।” କିନ୍ତୁ ଅନନ୍ତର ମା’ ସହର ଆସିବା ପାଇଁ ଆଦୌ ରାଜି ହେଲେ ନାହିଁ । ସେ ତାଙ୍କ ପୁଅକୁ କହିଲେ, “ଏହା ଆମର ପିତୃ ପୁରୁଷଙ୍କର ଭିଟାମାଟି । ଏହି ଘରେ ତୋର ବାପା ଓ ମୁଁ କେତେ ସୁଖ ଦୁଃଖର ସମୟ ବିତାଇଛୁ । ମୋର ଶେଷ ନିଶ୍ୱାସ ଥିବାଯାଏଁ ମୁଁ ଏହି ଘରଛାଡି ଅନ୍ୟତ୍ର କେବେବି ଯିବିନାହିଁ । ମୋତେ ଦେଖିବା ପାଇଁ ତୁ ସମୟ ବାହାର କରି ମଝିରେ ମଝିରେ ଆସୁଥିବୁ । ସେହିଥିରେହିଁ ମୋର ଆନନ୍ଦ ।” ଅନନ୍ତ ତାର ମା’ଙ୍କୁ ଯେତେ ପ୍ରକାରେ ବୁଝାଇଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ନିଜ ନିଷ୍ପତିରେ ବିଲକୁଲ୍ ଅଟଳ ରହିଲେ । ଅନନ୍ତ ଶେଷରେ ନିରୁପାୟ ହୋଇ କହିଲା, “ତୁମେ ମୋ ସହିତ ନ ରହିଲେ, ମୋ’ ଖାଇବା ପିଇବା କଥା କିଏ ବୁଝିବ? ଅସୁସ୍ଥ ହେଲେ କିଏ ମୋ ସେବା କରିବ?” ମା’ ସ୍ନେହରେ ପୁଅର ପିଠି ଆଉଁସି ଦେଇ କହିଲେ, “ସେଥିପାଇଁ ତ ମୁଁ ତୋ’ଲାଗି କନ୍ୟା ଠିକ୍ କରି ରଖିଛି । ତୁ ରାଜି ହେବା ମାତ୍ରେ, ମୁଁ ତୋର ବିବାହ କରିଦେବି । ବୋହୂକୁ ସାଥିରେ ନେଇଗଲେ ତୋର ଆଉ କିଛିବି ଅସୁବିଧା ହେବ ନାହିଁ ।” ଭରତଙ୍କ ଏକମାତ୍ର କନ୍ୟା ବାଣୀ । ଅନନ୍ତ, ତା’ର ପିଲାଦିନର ସାଥୀ । ସେହି ପିଲାଦିନରୁହିଁ ଉଭୟଙ୍କର ପିତାମାତା ବିବାହ-ସମ୍ବନ୍ଧ ଠିକ୍ କରି ଦେଇଥିଲେ । ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ମଧୁର ସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟ ରହିଥିଲା । ତେଣୁ ଅନନ୍ତ ସେ ବିବାହ ନିମନ୍ତେ ସ୍ୱୀକୃତି ନ ଦେବାର କୌଣସି ପ୍ରଶ୍ନ ହିଁ ଉଠୁ ନ ଥିଲା । ଏକ ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ସେମାନଙ୍କର ବିବାହ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲା । ବାଣୀ ଅନନ୍ତର ଧର୍ମପତ୍ନୀ ରୂପେ ସହରକୁ ଚାଲି ଆସିଲା । ସହରରେ ଭରତ ଏକ ଛୋଟ ଭଡାଘରେ ରହୁଥାଏ । ସେହି ଘରେ ଗୋଟିଏ ବଖରା ସହିତ ଏକ ଛୋଟ ରୋଷେଇ ଘର ଥାଏ । ଦୁଇଜଣ ସେହି ଘରେ କିଛିଦିନ କଷ୍ଟମଷ୍ଟେ ଚଳିଗଲେ । କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଏକବର୍ଷ ପରେ ସେମାନଙ୍କର ଏକ ପୁତ୍ର ସନ୍ତାନ ହେଲା । ତିନିଜଣ ଚଳିବାରେ ବହୁତ ସମସ୍ୟା ଉପୁଜିଲା । ବାଣୀ ଅନ୍ୟ କେଉଁଠାରେ ଏକ ବଡଘର ନେବାପାଇଁ ଅନନ୍ତ ଉପରେ ଚାପ ପକାଇଲା । “ଆମର ତ ଆୟ ସୀମିତ । ବଡ ଘର ନେଲେ ଭଡା ଦେଇ ପାରିବା ନାହିଁ । ତୁମେ ତ ଜାଣୁଛ ସହରରେ ପରିବାର ଚଳାଇବା କେତେ କଷ୍ଟ ।” ଏପରି ଅନେକ କଥା କହି ଅନନ୍ତ ବାଣୀକୁ ବୁଝାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକରେ । କିଛିଦିନ ପରେ ବାଣୀ ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଲା ଯେ, “ଆମେ ନିଜର ଏକ ଘର ତୋଳାଇଲେ ହୁଅନ୍ତାନି!” ସ୍ତ୍ରୀ କଥାରେ ଅନନ୍ତ ଖୁବ୍ ବିସ୍ମିତ ହୋଇ କହିଲା, “କ’ଣ ଏପରି ବେକାର କଥା ସବୁ ଗପୁଛ? ଆମେ, ଆଉ ପୁଣି ଘରତୋଳିବା । ସେପରି ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖିବା ଅଭ୍ୟାସ ଛାଡିଦିଅ ।” କିନ୍ତୁ ବାଣୀ ନିଜର ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ଲାଗି ପଡିଥାଏ । ଯଥାସମ୍ଭବ ଖର୍ଚ୍ଚ କମାଇ, କିଛି ଅର୍ଥ ମଧ୍ୟ ସଂଚୟ କଲା । କିଛି ମାସ ପରେ ପତିଙ୍କୁ ଏହି କଥା ସେ ଜଣାଇଲା । ଅନନ୍ତ ଏହାଶୁଣି ହସିଉଠି କହିଲା, “ଏତିକି ଟଙ୍କାରେ ସହରରେ ଦୁଇହାତ ଜମି କିଣିବା ମଧ୍ୟ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ଘର ତୋଳିବା ପାଇଁ ତୁମେ କିପରି ପ୍ରସ୍ତାବ ରଖୁଛ?” ମାତ୍ର ବାଣୀ ହତୋତ୍ସାହିତ ନ ହୋଇ ନିଜର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଜାରି ରଖିଥାଏ । ଏହି ସମୟରେ ଜମିଦାର ଜଗପତି ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନମୂଳକ ସାହାଯ୍ୟ ରୂପେ ଦେବା ପାଇଁ ସହର ନିକଟରେ ଏକ ବିରାଟ ଜମି କିଣିଲେ ଓ ତାହା କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମାଗଣାରେ ସେ ବାଂଟିଦେଲେ । ଅନନ୍ତର ଭାଗରେ ମଧ୍ୟ ଏକଶହ ଗଜ ଜମି ପଡିଲା । ଜମି ମିଳିଯିବାର ଦେଖି ବାଣୀ ପୁନଶ୍ଚ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଲା ଯେ, ଏବେ ଆମର ଘର ତୋଳିବାରେ ବିଶେଷ କିଛି ଅସୁବିଧା ନାହିଁ । ଦୁଇଟି ସନ୍ତାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏଠାରେ ଚଳିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ କଷ୍ଟକର ହୋଇପଡିଲାଣି । ବୟସ ବଢିବା ସହିତ ସେମାନଙ୍କର କ୍ରମେ ଆବଶ୍ୟକତା ବି ବଢିବ । ତେଣୁ ଆଉ ବିଳମ୍ବ ନ କରି ନୂଆ ଜମିରେ ଘର ତୋଳିବା ଏବେଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେ ଖୁବ୍ ଭଲ ହେବ । ଅନନ୍ତ ପୂର୍ବପରି ଏଥର ମଧ୍ୟ ବାଣୀର ଉତ୍ସାହକୁ ଏତେଟା ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଲା ନାହିଁ, ସେ କହିଲା, “ଘର ତୋଳିବା କିଛି ପିଲାଖେଳ ନୁହେଁ । ଇଟା, ଚୁନ, ସିମେଂଟ, କାଠ ଏମିତି କେତେ ଜିନିଷ କିଣିବାକୁ ପଡିବ । ସେଥିରେ ମଜୁରୀ ପୁଣି ଏବେ ବହୁତ ବଢିଗଲାଣି । ଆମ ପରି ସାଧାରଣ ଲୋକର ଏହି ମହଙ୍ଗା ଯୁଗରେ ଘର କରିବାର ଶକ୍ତି ଆଦୌ ନାହିଁ ।” ବାଣୀ ଅନନ୍ତର କଥାରେ ପ୍ରତିବାଦ କରି କହିଲା “ତୁମେ ଏପରି କହି ଆଦୌ କୌଣସି ଚେଷ୍ଟା କରୁ ନାହଁ । ପ୍ରଥମେ ଆମ ପାଖରେ ଯେତିକିବି ଟଙ୍କା ଅଛି ସେହିଥିରେ କାନ୍ଥ ଉଠାଇ ଦେବା ତା’ପରେ କାଠ, ଛାତ ବିଷୟରେ ଭାବିବା । ଯେମିତି ହେଉ ପଛେ ମୁଁ ନିଜର ଏକ ଘର ଠିଆ କରାଇବି । ତୁମେ ଚୁପ୍ ହୋଇ ରହିଥିଲେ ରହିଥାଅ ।” ଅନନ୍ତ କିଛି ନ କହି ସେଠାରୁ ବାହାରିଗଲା । ବାଣୀ ତା’ ପାଖରେ ଯେତିକି ଟଙ୍କା ଥିଲା, ତାକୁ କାଢି ଗଣିଲା । ମିସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନା କରି ଜମିଦାର ଦେଇଥିବା ଜାଗାରେ ନିଅଁ ଖୋଳିବା ପାଇଁ ସେ ବରାଦ ଦେଲା । ଯେହେତୁ ଅନନ୍ତ ଏହି ବିଷୟରେ କିଛି ବି ନ କହି ଚୁପ୍ ରହିଲା, ବାଣୀ ତାକୁ ନ ଜଣେଇ ନିଜ ଚେଷ୍ଟାରେ ଯାହା କିଛିବି ହୋଇ ପାରିବ, ତାହା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ଆରମ୍ଭ କଲା । ଅଳ୍ପଦିନ ଭିତରେ ନିଅଁ ପଡି କାନ୍ଥ ତୋଳା ହୋଇଗଲା । ଏହାପରେ ବାଣୀ, ଗ୍ରାମରେ ରହୁଥିବା ତା’ର ଭାଇଙ୍କ ନିକଟକୁ କାଠ ପାଇଁ ଖବର ପଠାଇଲା । ଭାଇ ନିଜର ବାଡିରେ ଥିବା ଗଛରୁ କିଛି କାଠ ଯୋଗାଡ କରି ଦେଲେ ଓ ଭଉଣୀର ଉଦ୍ୟମରେ ତାକୁ ସେ ସାହାଯ୍ୟ କଲେ । କବାଟ, ଝରକାର ବନ୍ଦୋବସ୍ତ ହୋଇଗଲା । ବାଣୀ ପାଖରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ଅର୍ଥ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଗଲା । କିନ୍ତୁ ସେତେବେଳକୁ ଛାତ କାମ ମୋଟେ ହୋଇ ନ ଥାଏ । ଏପରି ସ୍ଥିତିରେ ଦିନେ ଅନନ୍ତ ଭୋଜନ ପରେ ବିଶ୍ରାମ ନେଉଥିବା ସମୟରେ ବାଣୀ ତାକୁ କହିଲା ।, “ତୁମର କେହି ବନ୍ଧୁଙ୍କ ଠାରୁ କିଛି ଅର୍ଥ କରଜ ଯୋଗାଡ ହୋଇପାରିବ କି? ଛାତ କାମ ସରିଗଲେ, ଘର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଗଲା ଜାଣ । ଛାତ ପାଇଁ କେତେ ଖଣ୍ଡ କଡି ବରଗା ଓ ଟାଇଲ୍ ଲୋଡା । ତୁମେ ଏଥିପାଇଁ କିଛି ଅର୍ଥ ଯୋଗାଡ କରିପାରିଲେ ଭାରି ଭଲ ହୁଅନ୍ତା ।” ଅନନ୍ତ ବିରକ୍ତ ହୋଇ କହି ଉଠିଲା, “ମୁଁ କେତେବେଳେ କାହାକୁ ହାତ ପତାଇବାର ତୁମେ ଦେଖିଛ? ଘରକାମ ପୁରା ହେଲେ ହେଉ, ନ ହେଲେ ନାହିଁ, ମୋର ସମ୍ମାନରେ ଆଂଚ ଆସିବା ପରି କାମ ମୁଁ ଆଦୌ କରିବି ନାହିଁ ।” ଏହି ଘଟଣାର ଠିକ୍ ଦୁଇଦିନ ପରେ ଗ୍ରାମରୁ ବାଣୀର ଜଣେ ବାନ୍ଧବୀ ସହରକୁ ବୁଲି ଆସିଲେ । ଦୁଇ ବାନ୍ଧବୀ ସୁଖଦୁଃଖ ହେଉଥିବା ସମୟରେ ବାଣୀ ନିଜର ଅଭାବ ଅସୁବିଧା କଥା ତାଙ୍କୁ ଜଣାଇଲା । ସେ କହିଲେ, “ସେଥିପାଇଁ ଆଦୌ ବ୍ୟସ୍ତ ହେବୁ ନାହିଁ । ଆମ ବାଡିରେ ଅନେକ ତାଳଗଛ ଅଛି । କଡି, ବରଗା ପାଇଁ ତାହା ଖୁବ୍ ମଜଭୁତ୍ ହେବ । ମୁଁ ଗ୍ରାମକୁ ଯାଇ ତୋର ଯାହା କିଛିବି ଦରକାର ସେତକ ପଠାଇଦେବି ।” ବାନ୍ଧବୀର ଏଭଳି ପ୍ରତିଶୃତି ପାଇ ବାଣୀ ଟିକେ ଆଶ୍ୱସ୍ତ ହେଲା । ଏମିତି ସେହି କାଠରେ ଛାତର କଡି ବରଗା ହୋଇ
ଚୋରି ଆଉ ମିଛ ଚୋରଟିଏ ଥିଲା । ସେ ଜଣେ ସଦ୍ଗୁଣସମ୍ପନ୍ନା ସ୍ତ୍ରୀକୁ ବିବାହ କଲା । ଚୋରର ନବାଗତ ସ୍ତ୍ରୀ ଯେତେବେଳେ ଜାଣିଲା, ତା’ର ସ୍ୱାମୀ ଗୋଟିଏ ବୁଢା ଚୋର, ତାକୁ ବହୁତ ଖରାପ ଲାଗିଲା । ସେ ତା’ର ଭାଗ୍ୟକୁ ନିନ୍ଦି ଅନେକ ଧିକ୍କାର କଲା ସିନା ଆଉ ଉପାୟ କିଛି ନଥିଲା । ଶେଷରେ ମହିଳା ଜଣକ ସ୍ଥିର କଲା ସ୍ୱାମୀଙ୍କୁ କିଭଳି ଚୋରି ଭଳି କୁପ୍ରବୃତିରୁ ନିବୃତ କରିବ? ଯେତେ ଚେଷ୍ଟା କଲେ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱାମୀ ତାର ଚୋରି ବୃତି ଆଦୌ ଛାଡିଲା ନାହିଁ । ପିଲାଦିନୁ ଏ ଅଭ୍ୟାସ ଏତେ ବଢି ଯାଇଥିଲା ଯେ, ଦିନେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ନକଲେ ଧୈର୍ଯ୍ୟଚ୍ୟୁତ ଘଟୁଥିଲା । ଦିନକର କଥା | ସେହି ଗାଁକୁ ଜଣେ ସାଧୁବାବା ଆସିଲେ । ସ୍ତ୍ରୀର କଥା ଅନୁସାରେ ଚୋରଟି ସ୍ତ୍ରୀ ସହିତ ଯାଇ ଦିନେ ସାଧୁବାବାଙ୍କୁ ଭେଟିଲା । ତାଙ୍କର ପାଦତଳେ ମୁଣ୍ଡିଆମାରି ଚୋରଟି ସବୁ ସତକଥା କହିଗଲା । କିପରି ସେ ଚୋରି ଛାଡିବ ବୋଲି ତା’ର ସରଳ ଉପାୟ ବାବାଙ୍କୁ ପଚାରିଲା । ଏବେ ସାଧୁବାବା ଚୋରକୁ ସରଳ ଉପାୟଟିଏ ବତାଇ ଦେଲେ । କହିଲେ, “ପ୍ରଥମେ ତୁମେ ମିଛ କହିବା ଛାଡିଦିଅ । ମୋ କଥା ମାନି ଗୋଟିଏ ମାସ ଏଭଳି କରି ତାପରେ ମୋ ପାଖକୁ ଆସିବ ।” ସାଧୁବାବାଙ୍କ କଥା ଚୋର ମନକୁ ଆଦୌ ପାଇଲା ନାହିଁ । ସେ ଭାବିଲା ଚୋରି ବିଦ୍ୟା ସହିତ ମିଥ୍ୟାର କି ସମ୍ପର୍କ ଅଛି? ମୁଁ ଚୋରିବିଦ୍ୟା କିପରି ଛାଡିବି କହିଲା ବେଳେ ସାଧୁ କହୁଛନ୍ତି ମିଛ କହିବା ଛାଡିଦିଅ । ଏହା କି ପ୍ରକାର ଉପଦେଶ?” ଚୋର ଘରକୁ ଆସି ସାଧୁବାବାଙ୍କ ଉପଦେଶ ଉପରେ ଏହିଭଳି ତା’ର ମତାମତ ତା’ର ସ୍ତ୍ରୀ ଆଗରେ ବାଢିଲା, ହେଲେ ସ୍ତ୍ରୀ କହିଲା, “ସାଧୁମହାତ୍ମା ଏତେ ବଡଲୋକ । ସେ କଥା କଥାକେ ଲୋକଙ୍କୁ ହିତବାଣୀ ଶୁଣାଇ ଭଲବାଟକୁ ଆଣୁଛନ୍ତି । ସୁତରାଂ ତାଙ୍କର କଥା ହିଁ ମାନିବାକୁ ହେବ । ସେ ଯାହା କହିଛନ୍ତି ଅନ୍ତତଃ ମାସଟିଏ ସେଇଆ କର । କ’ଣ ହେଉଛି ଦେଖ?” ସ୍ତ୍ରୀର କଥା ଅନୁସାରେ ସାଧୁବାବାଙ୍କ ଉପଦେଶ ମାନି ଚୋରଟି ସେଇଆ କଲା । ସେ ଆଦୌ ମିଛ କହିଲା ନାହିଁ । ହେଲେ ଚୋରି ବିଦ୍ୟା ଛାଡି ନ ଥାଏ । ଦିନକର କଥା | ଚୋରଟି କେତେକ ସୁନା ଗହଣା ଚୋରି କରି ଆଣିଲା । ତାକୁ ବିକ୍ରି କରିବ ବୋଲି ବଜାରରେ ପହଂଚିଲା । ଦୋକାନୀ ଯେତେବେଳେ ତାକୁ ପଚାରିଲା? “ଭାଇ, ଏ ଗହଣା କେଉଁଠୁ ଚୋରି କରି ଆଣିଛ?” ଚୋରଟି କହିଲା, “ରାଜ ଉଆସରୁ ।” ଏବେ ଦୋକାନୀ ଧରା ପଡିଯିବା ଭୟରେ ରାଜାଙ୍କ ପାଖକୁ ଚୋରକୁ ନେଇ ସବୁକଥା ରାଜାଙ୍କ ଆଗରେ କହିଦେଲା । ରାଜା ନିଜେ ଚୋରକୁ ପଚାରି ସବୁ କଥା ଜାଣିଗଲେ ଓ ଜଣେ ଚୋର ଏଭଳି ସତକଥା କହୁଥିବାରୁ ସେ ବିସ୍ମିତ ହୋଇଗଲେ । ରାଜା ଅଳଙ୍କାର ତ ପାଇଗଲେ; ଆଉ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟର ଜଣେ ଚୋର ଏଭଳି ସତକଥା କହୁଥିବାରୁ ତାକୁ ପୁରସ୍କାର ବି ଦେଲେ । ତା’ପରେ ସେହି ଚୋରଟି ଅନ୍ୟଠାରୁ ବି ଚୋରିକଲା ଓ ପରଦିନ ସତକଥା କହିବାକୁ ଯାଇ ଜିନିଷକୁ ଫେରାଇ ଦେଉଥିଲା । ଆଉ ପୂର୍ବରାତିରେ କରିଥିବା ଚୋରି କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଭୁଲ୍ ବି ମାଗୁଥିଲା । ଏବେ ଚୋର ଦେଖିଲା, ଚୋରି କରି ଜିନିଷ ତ ଫେରାଇ ଦେଉଛି, ମାତ୍ର ପରଦିନ କେବଳ ଭୁଲ୍ ମାଗିବା ସାର ହେଉଛି । ଆଉ କେଉଁଠି କେମିତି ମାଡଗାଳି ବି ଖାଉଛି । ସୁତରାଂ ସେ ଠିକ୍ କଲା ଆଉ ଚୋରିକାମ କରିବି ନାହିଁ । ପରିଶ୍ରମ କରି ସତକଥା କହି ସାରା ଜୀବନ କାଟିଦେବ । ଶେଷରେ ସେଇଆ କଲା । ଠିକ୍ ମାସକ ପରେ ଚୋରଟି ସାଧୁଙ୍କୁ ଭେଟି କହିଲା, “ମହାତ୍ମା ! ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ କଥାମାନି ସୁଫଳ ପାଇପାରିଛି ।” ଏଥର ସାଧୁବାବା କହିଲେ, “ବତ୍ସ ! ଅସଲ କଥାଟି ହେଲା ଚୋରି ସାଙ୍ଗରେ ସବୁବେଳେ ମିଛ ଥାଏ ଜାଆଁଳା ଭାଇ ଭଳି । ସେଥିଲାଗି ମିଛଟିକୁ ଛାଡିଦେବାରୁ ଚୋରିବିଦ୍ୟା ଆପେ ଆପେ ଚାଲିଗଲା ।
ଚମର ଜୋତା ଚିତ୍ରଦୁର୍ଗ ଗ୍ରାମରେ ସଦାଶିବ ଓ ମହାଦେବ ନାମକ ଦୁଇଜଣ ବ୍ୟବସାୟୀ ରହୁଥିଲେ । ସେ ଦୁହେଁ ପଡୋଶୀ ଥିଲେ । ସଦାଶିବ ସରଳ ଥିଲେ । ଅଥଚ ମହାଦେବ କୁଟୀଳ ଓ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପରଶ୍ରୀକାତର ଥିଲେ । ସଦାଶିବଙ୍କ ସ୍ୱଭାବ ଯୋଗୁଁ ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ଖୁବ୍ ଭଲ ପା’ନ୍ତି ଓ ସମ୍ମାନ ବି ଦିଅନ୍ତି । ଏସବୁ ଦେଖି ମହାଦେବ ଖାଲି ଇର୍ଷ୍ୟାରେ ଜଳିଯାଉଥା’ନ୍ତି । ସଦାଶିବଙ୍କ ଝିଅର ବିବାହରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ପାଇଁ ଅଳ୍ପ କିଛି ଟଙ୍କା କମ୍ ପଡିଲା । ସଦାଶିବ ତାହା ମହାଦେବଙ୍କ ପାଖରୁ ଧାର ଆଣିଲେ । ମହାଦେବ ତ ଏହିପରି ଏକ ସୁଯୋଗ ଖୋଜୁଥିଲେ । ତେଣୁ ସେ କହିଲେ, “ତମେ ତ ଜାଣିଛ ମୋର ସାନଝିଅର ବାହାଘରରେ ସବୁ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇ ଯାଇଛି । ମୁଁ ଏତେ ଗୁଡାଏ ଟଙ୍କା କେଉଁଠୁ ଆଣିବି?” ମହାଦେବ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ସଦାଶିବ ଟଙ୍କା ପାଇଁ ଅନ୍ୟ କାହା ପାଖକୁ କଦାପି ମଧ୍ୟ ଯିବେ ନାହିଁ । ସଦାଶିବ କହିଲେ, “ମହାଦେବ, ତମେ ଭଲ ଭାବରେ ଜାଣିଛ ଯେ ମୁଁ ଆଉ କାହା ପାଖକୁ ଟଙ୍କା ଧାର ଆଣିବାକୁ ଯିବିନାହିଁ । ତମେ ମୋର ଏହି କାମଟି କରିଦିଅ । ପରେ ତୁମେ ଯାହା ଚାହିଁବ ମୁଁ ଦେବି ଏପରିକି ମୋ ଚମରେ ଜୋତା ବନାଇ ତୁମକୁ ମୁଁ ଦେଇପାରେ ।” ମହାଦେବ କିଛି ସମୟ ଚିନ୍ତା କରି କହିଲେ, “ଠିକ୍ ଅଛି । କିଛି ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ମୋର ସମୁଦିଙ୍କ ମାମୁଁ ମୋ ପାଖରେ କିଛି ଟଙ୍କା ଜମା ରଖିଛନ୍ତି । ତୁମର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ମୁଁ ସେଇଥିରୁ କିଛି ଦେଇ ଦେଇ ପାରେ ।” ତା’ପରେ ସେ ଭିତରକୁ ଯାଇ କିଛି ଟଙ୍କା ଆଣି ସଦାଶିବଙ୍କ ହାତରେ ଦେଲେ । ସଦାଶିବଙ୍କ ଝିଅ ବାହାଘର ସୁରୁଖୁରୁରେ ହୋଇଗଲା । ଚାରିମାସ ପରେ ସେ ମହାଦେବଙ୍କୁ ସୁଧ ସହିତ ଟଙ୍କା ଫେରାଇ ଦେଇ କହିଲେ, “ତୁମେ ମୋର ଦରକାର ସମୟରେ ମୋତେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛ । ଏକଥା ମୁଁ କେବେବି ଭୁଲିବି ନାହିଁ ।” ସଦାଶିବଙ୍କ ଏଭଳି କଥା ଶୁଣି ମହାଦେବ ଚମକିଲା ଭଳି ଛଳନା କରି କହିଲେ, “ଏସବୁ ତ ଠିକ୍ ଅଛି । କିନ୍ତୁ ତୁମର ସେ ଜୋତା ବିଷୟ କୁଆଡେ ଭୁଲିଗଲ?” ଏକଥା ଶୁଣି ସଦାଶିବ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ ପଚାରିଲେ “ଜୋତା ବିଷୟରେ? ସେ କଥା କ’ଣ?” ମହାଦେବ ପଚାରିଲେ “ଓହୋ, କଳିଯୁଗ କଥା, ଭୁଲିବନାହିଁ କାହିଁକି? କାମ ଶେଷ ହେବା ପରେ ତୁ କିଏ ନା ମୁଁ କିଏ । ତମେ ମୋତେ କହି ନଥିଲ କି ତୁମେ ନିଜ ଚମରେ ମୋତେ ଜୋତା ବନାଇ ଦେବ ବୋଲି?” ସଦାଶିବ ପ୍ରଥମେ ଚୁପ୍ ରହିଲେ, ପରେ କହିଲେ, “ତୁମେ ଆଉ ଥଟ୍ଟା କରୁନାହଁ ତ? ବହୁତ କଥା ଏମିତି କୁହାଯାଏ । ଏକଥା କ’ଣ ତମେ ଜାଣନାହିଁ?” ମହାଦେବ ଏବେ ରାଗି ଯାଇ ଗର୍ଜ୍ଜନ କରି କହିଲେ, “ଥଟ୍ଟା? ତମେ ପୁଣି ଏପରି କଥାକୁ ଥଟ୍ଟା ବୋଲି କହୁଛ? କଥା ତ କଥା – ପୁଣି ଏଥିରେ ଥଟ୍ଟା କ’ଣ?” ମହାଦେବଙ୍କର ଏପରି ଗର୍ଜନ ତର୍ଜନ ଶୁଣି ସେଠାରେ ଅନେକ ଲୋକ ଜମିଗଲେ । କେତେକ ଲୋକ ମହାଦେବଙ୍କୁ ବୁଝାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ । କିନ୍ତୁ ସେତେବେଳେ ତ ତାଙ୍କ ଉପରେ ଶଇତାନ୍ ସବାର ହୋଇଥିଲା । କ୍ରମେ ଏକଥା ସେ ଗ୍ରାମର ମୁଖିଆଙ୍କ କାନରେ ଯାଇ ପଡିଲା । ମୁଖିଆ ମହାଦେବଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ଗଲେ । କାରଣ ସେ ତାଙ୍କଠାରୁ ଲାଂଚ ନେଇଥିଲେ । ମୁଖିଆଙ୍କ କଥା ଶୁଣି ସଦାଶିବଙ୍କ ମଥା ହଠାତ୍ ଘୁରିଗଲା । ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଝିଅ ଜ୍ୱାଇଁ କହିଲେ ଯେ ବରଂ ସେ ଯାଇ ରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ ଫେରାଦ୍ ହୁଅନ୍ତୁ । ସଦାଶିବଙ୍କ ଠାରୁ ସବୁକଥା ଶୁଣି ରାଜା ମହାଦେବଙ୍କୁ ଡକାଇଲେ । ତାପରେ ସେ ଦୁହିଁଙ୍କ ଠାରୁ ସବୁ ଶୁଣିବା ପରେ ରାଜା କହିଲେ ଏକ ସପ୍ତାହ ପରେ ଏ ବିଷୟରେ ଯାହା କିଛି ସମାଧାନ କରାଯିବ । ଏହାଶୁଣି ସେ ଦୁହେଁ ନିଜ ଗ୍ରାମକୁ ଫେରିଗଲେ । ଦୁଇଦିନ ପରେ ମହାଦେବ କୌଣସି ଏକ ଜରୁରୀ କାମରେ ସହରକୁ ଗଲେ । ବାଟରେ ଜଙ୍ଗଲ ପଡେ । ସେଠାରେ ଚୋରମାନେ ସମସ୍ତ ଧନ ଲୁଟିନେଇ ଯିବାକୁ ବାହାରିବା ବେଳେ ରାଜା ଯାଇ ସେଠାରେ ପହଁଚିଲେ । ରାଜାଙ୍କୁ ଚିହ୍ନି ପକାଇ ସେ ତାଙ୍କୁ ନମସ୍କାର କରି କହିଲେ, “ମହାରାଜ, ମୋର ସମସ୍ତ ଧନ ବରବାଦ ହୋଇଗଲା । ଏମାନଙ୍କଠାରୁ ମୋ ଧନ ମୋତେ ଫେରାଇ ଦିଅନ୍ତୁ ମୁଁ ଚିରଦିନ ଲାଗି ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ ଋଣୀ ରହିବି । ଦରକାର ହେଲେ ମୁଁ ମରିବା ପରେ ଆପଣଙ୍କ ପୁଅ ରୂପେ ଜନ୍ମ ହୋଇ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ଋଣ ସୁଝିବି ।” ରାଜା ଏକଥା ଶୁଣି ତାଙ୍କର ତରବାରୀ ବାହାର କରି ଚୋର ମାନଙ୍କୁ ଧମକ ଦେଲେ । ଏହାପରେ ସେମାନେ ପ୍ରାଣ ବିକଳରେ ସବୁକିଛି ସେଇଠି ଛାଡି ପଳାଇଲେ । ଏହି ଘଟଣା ପରେ ମହାଦେବ ରାଜାଙ୍କୁ ବାରମ୍ବାର ପ୍ରଣାମ କଲେ । ଏଣେ ସଦାଶିବ ଓ ମହାଦେବଙ୍କର ଶୁଣାଣୀ ଦିନ ଆସିଗଲା । ଦୁହେଁ ଦରବାରକୁ ଆସିଥା’ନ୍ତି । ରାଜା ପୁଣି ଥରେ ସେମାନଙ୍କ କଥା ଶୁଣି ସମାଧାନ କରି କହିଲେ, “କଥା ତ କଥା ହୋଇ ରହେ । ମଣିଷ ନିଜର କଥା ରଖିବା ଉଚିତ୍ । ତେଣୁ ସଦାଶିବ ନିଜର ଚମରେ ମହାଦେବଙ୍କ ପାଇଁ ଜୋତା ବନାଇ ଦେବା ଉଚିତ୍ ।” ରାଜାଙ୍କ କଥା ଶୁଣି ସଦାଶିବ ଭୟରେ ଥରିଲେ । ଦରବାରର ସମସ୍ତ ଲୋକ ରାଜାଙ୍କର ଏହି କଥା ଶୁଣି ଖୁବ୍ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଲେ । ଏଣେ ଏ ମହାଦେବଙ୍କ ଆନନ୍ଦ ଆଉ ଦେଖେ କିଏ? ତା’ପରେ ରାଜା ମହାଦେବଙ୍କୁ ଚାହିଁ କହିଲେ, “ଆଚ୍ଛା ମହାଦେବ, ତୁମେ ମୋତେ ଯେଉଁ କଥା ଦେଇଛ, ସେକଥା କ’ଣ କରାଯିବ?” ମହାଦେବ କିଛି ନଜାଣିଲା ପରି ପଚାରିଲେ “କି କଥା ମହାରାଜ?” ରାଜା ବୁଝାଇ କହିଲେ “ଆରେ ଦୁଇ ଦିନ ଆଗରୁ ଘଟିଥିବା ଘଟଣା ତମେ କ’ଣ ଭୁଲିଗଲ କି? ତୁମେ ପରା ମୋତେ କଥା ଦେଇଥିଲ ଯେ ମୁଁ ଯଦି ତୁମକୁ ଚୋରଙ୍କଠାରୁ ରକ୍ଷା କରେ ତେବେ ତୁମେ ମରି କରି ପୁଣି ମୋର ପୁଅ ହୋଇ ଜନ୍ମ ନେବ । ତେବେ ନିଜ କଥା ରଖିବାକୁ ଗଲେ ତୁମକୁ ତ ଏବେହିଁ ମରିବାକୁ ହେବ ।” ଏକଥା ଶୁଣି ସେ ମହାଦେବ ଛାନିଆରେ ଆପାଦ ମସ୍ତକ ଥରିଗଲେ ଓ କହିଲେ, “ମହାରାଜ, ମୁଁ ତ ସେକଥା ସେତେବେଳେ କେବଳ କଥା ହୋସରେ କହିଥିଲି ।” ରାଜା କହିଲେ, “ଏସବୁ ତମେ କ’ଣ କହୁଛ କିନ୍ତୁ କଥା ତ କଥା ଏହି କଥାକୁ ନେଇ ତମେ ସଦାଶିବକୁ କେତେ ହଇରାଣ କରିଛ? ତମେ ମୋର ସମାଧାନ ଶୁଣିଲ? ଏବେ ମୁଁ ତୁମକୁ ନେଇ ନିଜର ସମାଧାନ କିପରି ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବି? ତୁମକୁ ପ୍ରଥମେ ମରି ପୁଣି ମୋ ପୁଅ ଭାବରେ ଜନ୍ମ ହେବାକୁ ପଡିବ ତାହା ପୁଣି ଏବେ, ଏହିକ୍ଷଣି । କାହିଁକି ନା ତୁମେ ଯେପରି ସଦାଶିବର ଚମରେ ତିଆରି ଜୋତା ପିନ୍ଧିବ, ଠିକ୍ ତା’ ପରକ୍ଷଣରେ ହିଁ ତୁମେ ମୋତେ ଦେଇଥିବା କଥା ମଧ୍ୟ ତୁରନ୍ତ ରକ୍ଷା କରିବ । ଏହା ମୋର ଆଦେଶ ।” ଏଥର ସେ ଦରବାରର ଲୋକେ ଖୁବ୍ ହସିଲେ । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ମହାଦେବ ଲଜ୍ଜାରେ ନିଜ ମୁହଁ ତଳକୁ କଲେ । ସେ ବୁଝିପାରିଲେ ଯେ ରାଜା ତାଙ୍କୁ ଉଚିତ୍ ଶିକ୍ଷା ଦେବାକୁହିଁ ସେପରି ଚୋରୀ ନାଟକଟି କରିଥିଲେ ଓ ତାଙ୍କର ରକ୍ଷାକର୍ତ୍ତା ଭାବରେ ସେଠାରେ ସେ ନିଜେ ଦେଖା ଦେଇଥିଲେ । ଏଥର ସେ ମହାଦେବ ତତକ୍ଷଣାତ୍ ରାଜାଙ୍କ ପାଦତଳେ ପଡି ତାଙ୍କୁ କ୍ଷମା ମାଗି କହିଲେ, “ମୋର ବଡ ଭୁଲ୍ ହୋଇ ଯାଇଛି । ଏପରି ଭୁଲ୍ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଆଉ କେବେ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ହେବ ନାହିଁ । ଦୟାକରି ମୋତେ କ୍ଷମା ଦିଅନ୍ତୁ ।” ରାଜା କହିଲେ “କିନ୍ତୁ ତା’ପୂର୍ବରୁ ତୁମେ ସଦାଶିବଙ୍କୁ କ୍ଷମା ମାଗିବା ଉଚିତ୍ ତେବେ ଯାଇ ମୁଁ ତୁମକୁ କ୍ଷମା କରିବି ।” ସଦାଶିବଙ୍କ ମନରେ ତ ସେମିତି କୌଣସି କଥା ନଥିଲା । ତେଣୁ ସେ ମହାଦେବଙ୍କୁ ସେହିକ୍ଷଣି କ୍ଷମା ଦେଇ ଦେଲେ । ସେଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ସେହି ଗ୍ରାମର ମୁଖିଆଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ରାଜା ସହଜରେ ଛାଡିଲେ ନାହିଁ । ରାଜା ତାଙ୍କୁ ଏସବୁ ବିଷୟରେ ସାବଧାନ କରାଇ ଦେଲେ ଓ ଛୋଟ କିଛି ଦଣ୍ଡ ମଧ୍ୟ ଦେଇ କହିଲେ ଏହା ଯେପରି ଆଉ ପୁନର୍ବାର ନ ଘଟେ । ରାଜାଙ୍କ ଏପ୍ରକାର ସମାଧାନରେ
ସଦାଶୟୀ କୈପାଙ୍ଗ ଗୋଟିଏ ଗାଁରେ ଗରୀବ ଚାଷୀଟିଏ ଥାଏ । ତା’ର ତିନିପୁଅ । ସ୍ତ୍ରୀ ମରିଯାଇଥାଏ । ବଡ ଦୁଇପୁଅ ବୁଦ୍ଧିମାନ, ଚାଷବାସ, ବ୍ୟବସାୟ ଇତ୍ୟାଦି କରି ଧନ ରୋଜଗାର କରନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସାନପୁଅଟିର ସ୍ୱଭାବ ଏକବାରେ ଅନ୍ୟ ରକମ । ସେ ଘରକାମ ନ କରି ଟଙ୍କାପଇସା ରୋଜଗାରରେ ବେଶି ମନ ନ ଦେଇ ପରଉପକାର କରିବାରେ ଅଧିକ ସମୟ ଦିଏ । କାହାର ଛେଳିଟିଏ ହଜିଗଲା, ବାଛୁରୀଟିଏ ବାଟ ଭୁଲିଗଲା, କିମ୍ବା କେଉଁ ପିଲାର ଚିକିତ୍ସା ଦରକାର, କେଉଁ ଉଦ୍ୟାନରେ ଗଛଟିଏ ଶୁଖିଯାଉଛି ବା ପାଣି ମୋଟେ ପାଉନାହିଁ – ଏହିପରି ସବୁ କାମ ଦେଖିଲେ ସେ ନିଜେ ସମୟ ଦେଇ କାମ କରିଦେଇ ସେମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ସେଥିଯୋଗୁଁ ସାରା ଗାଁର ଲୋକ ତାକୁ ଘରପୁଅ ପରି ଭଲପା’ନ୍ତି, ଅଥଚ ନିଜ ଘରେ ବଡ ଦୁଇଭାଇ ତାକୁ ନିର୍ବୁଦ୍ଧିଆ ଓ ବୋକା ବୋଲି ଡାକନ୍ତି । ଏମିତି ଦିନେ କୌଣସି ଦୁଃଖୀ ଲୋକକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଯାଇ ସେ ବହୁତ ଡେରିରେ ଘରକୁ ଫେରିଲା । ବଡ ଭାଇମାନେ ରାଗରେ ଜଳିଗଲେ । ତାକୁ ନାନା ପ୍ରକାର ଭତ୍ସର୍ନା କରି ଘରୁ ତଡିଦେଲେ । ଏହି କାରଣରୁ ବିଚାରା ବାପା ବହୁତ ଦୁଃଖିତ ହେଲା, କିନ୍ତୁ ସେ କାହାକୁ କିଛି କହିପାରିଲା ନାହିଁ । କୈପାଙ୍ଗ ସେହିଦିନଠାରୁ ରାସ୍ତାରେ ବା କାହା ପିଣ୍ଡାରେ ରହିଯାଏ, କାହାର କିଛି କାମ କରିଦେଲେ ସେ ତାକୁ ମୁଠାଏ ଖାଇବାକୁ ଦିଏ, ସେତିକି ଖାଇଦେଇ କାହା ପିଣ୍ଡାରେ ସେ ଶୋଇପଡେ । ସେ ଏପରି ଯାଯାବର ଜୀବନ ଯାପନ କରୁଥାଏ । କିନ୍ତୁ ମନରେ ଖୁବ୍ ଖୁସି ଓ ସନ୍ତୋଷ ଥାଏ । ବେଳେ ବେଳେ ଆଖପାଖ ଗାଁକୁ ବି ସେ ଯାଏ । ସେଠାରେ କିଛି କାମ କରିଦେଇ ବା କାହାକୁ କାମରେ ସାହାଯ୍ୟ କରି କିଛି ପଇସା ଅର୍ଜନ କରେ । ଏମିତି ଯାଉ ଯାଉ ଦିନେ ଗୋଟିଏ ଗାଁରେ ସେ ଶୁଣିଲା କି କିଛି ଦୂରରେ ଗୋଟିଏ ପାହାଡ ଅଛି । ତା’ର ପାଦଦେଶରେ ଥିବା ଜଙ୍ଗଲରେ ଜଣେ ସାଧୁ ଅଛନ୍ତି । କୈପାଙ୍ଗ ତ ଲୋକଙ୍କର କଷ୍ଟ ଆଦୌ ସହି ପାରେନାହିଁ । ଭାବିଲା ଜଙ୍ଗଲକୁ ଯାଇ ସାଧୁଙ୍କୁ ସବୁ କିଛି ପଚାରିବ ଓ ସାଧୁଙ୍କର ସେବା କରିବ । ଯାଉ ଯାଉ ସେ ଦେଖିଲା କେତେଗୁଡିଏ ଗ୍ରାମରେ ପାଣି ଅଭାବରୁ ଜୀବନ ଅତିଷ୍ଠ ହୋଇଗଲାଣି । ବହୁତ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କର ଓ ମଣିଷମାନଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଖରାପ । ଏକମାତ୍ର ଝରଣାରେ ଖୁବ୍ କମ୍ ପାଣି ଆସୁଛି । କୈପାଙ୍ଗ ଭାବିଲା ପ୍ରଥମେ ସେ ସାଧୁଙ୍କୁ ଏକଥା ପଚାରିବ ଓ ଲୋକଙ୍କ କଷ୍ଟ ଦୂର କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବ । ଆଉ ଗୋଟିଏ ଗ୍ରାମରେ ଜଣେ ମହିଳା ଓ ତାଙ୍କର ଅନ୍ଧ ଝିଅଟିଏ ଥାଏ । ଝିଅଟି ସୁନ୍ଦରୀ, ଗୁଣବତୀ ଓ ସୁନ୍ଦର ଗୀତ ଗାଏ ହେଲେ ଆଖି ଦୁଇଟିରେ ସେ କିଛିବି ଦେଖିପାରେ ନାହିଁ । ସେକଥା ମଧ୍ୟ ସାଧୁଙ୍କୁ ପଚାରିବ ବୋଲି କୈପାଙ୍ଗ ମନସ୍ଥ କଲା । ଚାଲି ଚାଲି କିଛିଦିନ ପରେ ସେ ଯାଇ ସାଧୁଙ୍କ ପାଖରେ ପହଁଚିଲା । ଏହି ସବୁ ସମସ୍ୟା ସେ କହିବା ପୂର୍ବରୁହିଁ ସାଧୁ ତାଙ୍କର ତପସ୍ୟା ଶକ୍ତି ବଳରେ ସେସବୁ ଜାଣିପାରିଲେ । ସାଧୁ ଅବଶ୍ୟ କୈପାଙ୍ଗଠାରୁ ସବୁ ଶୁଣିଲେ ଓ ସମାଧାନ ବି ବତାଇ ଦେଲେ । ଫେରିବା ବାଟରେ ପ୍ରଥମେ ସେ ଅକାଳ ପଡିଥିବା ଗ୍ରାମକୁ ଗଲା । ସେଠାରେ ସେ ଝରଣା କୂଳେ କୂଳେ ତା’ର ମୂଳ ଉତ୍ସକୁ ଗଲା । ସେଠାରେ ପାହାଡି ଝରଣାକୁ ଦଳେ ହାତୀ ବନ୍ଦ କରି ରଖିଛନ୍ତି । ପାଣି ଯାଇ ପାରୁନି । କୈପାଙ୍ଗ ସେମାନଙ୍କୁ ସେଠାରୁ ତଡିଲା, କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ସେ ସ୍ଥାନ ଛାଡି ଯିବାକୁ ଅନିଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରି ନାନା ପ୍ରକାର ଶବ୍ଦ କଲେ । ତା’ପରେ କୈପାଙ୍ଗକୁ ଏକ ବୁଦ୍ଧି ଦିଶିଲା । ସେ ଶୁଖିଲା କାଠଝଟା ସବୁ ଏକାଠି କରି ଝକମକି ପଥର ଘଷି ନିଆଁ ଧରାଇଲା । ନିଆଁ ହୁତ୍ ହୁତ୍ ହୋଇ ଜଳିବା ଦେଖି ହାତୀ ପଲ ସେଠାରୁ ପଳାଇଲେ । କୈପାଙ୍ଗ ସେହି ଝରଣା ମୁହଁରୁ ପଥର କାଦୁଅ ସବୁ କାଢିଦେଲା । ପାଣି ଏଥର ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ବୋହିବାକୁ ଲାଗିଲା । ଲୋକମାନେ କୈପାଙ୍ଗକୁ ଦେବତା ପରି ପୂଜା କଲେ । ତା’ପରେ କୈପାଙ୍ଗ ଅନ୍ଧ ଝିଅର ଘରକୁ ଗଲା ଓ ତା’ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ସେ ହାତ ରଖିଲା । ତତ୍କ୍ଷଣାତ୍ ସେ ଝିଅଟି ତା’ର ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ଫେରି ପାଇଲା । ମା ଝିଅ ଆନନ୍ଦରେ ବିଭୋର ହୋଇଗଲେ ଓ କୈପାଙ୍ଗକୁ ଦେବତା ବୋଲି ଜ୍ଞାନ କଲେ । କୈପାଙ୍ଗକୁ ସାଧୁ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଥିଲେ ଯେ ଯିଏ ତା’ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ହାତ ରଖିଲେ ସେ ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ଫେରି ପାଇବ ସେ ହିଁ ତା’ର ସ୍ୱାମୀ ହେବ । ଏଥର କୈପାଙ୍ଗ ସହିତ ସେହି ଝିଅଟିର ବିବାହ ହେଲା । ସେମାନଙ୍କୁ ଧରି କୈପାଙ୍ଗ ନିଜ ରାଜ୍ୟକୁ ଫେରି ଆସିଲା । ସମସ୍ତେ ଭାବିଥିଲେ ବୋକାଟା କୁଆଡେ ମରି ହଜିଗଲା । କାହାକୁ କିଛି ନ କହି ଭାଇଠୁ ଗାଳି ଖାଇ ପଳାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ତା’ର ବାପା ସର୍ବଦା ତାକୁ ମନେ ପକାଉଥାଏ ଓ ତା’ର ଭଲ ପାଇଁ ଭଗବାନଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରୁଥାଏ । ସେ ତାଙ୍କ ପୁଅକୁ ଓ ବୋହୁକୁ ଦେଖି ଅତି ଆନନ୍ଦିତ ହେଲା । ଗ୍ରାମଲୋକ ମାନେ ତାକୁ ପାଛୋଟି ନେଲେ । ଚାରିଆଡେ ଆନନ୍ଦର କୋଳାହଳ । କୈପାଙ୍ଗ ଏଥିରୁ କିଛିବି ବୁଝିପାରୁ ନଥାଏ । ଏଣେ କୈପାଙ୍ଗ ଯୋଗୁଁ ଯେଉଁ ଗ୍ରାମର ପାଣି କଷ୍ଟ ଦୂର ହେଲା ସେଠାକାର ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ କୃତଜ୍ଞତା ସ୍ୱରୂପ ବହୁତ ଧନ ଓ ଉପଢୌକନ ସବୁ ଦେଇ ଯାଇଥାନ୍ତି ଓ କୈପାଙ୍ଗର ପରୋପକାର ବିଷୟରେ ବି କହିଯାଇଥାନ୍ତି । କୈପାଙ୍ଗର ବାପା ସବୁଠୁ ଖୁସି । କାରଣ ଯାହାକୁ ଅଯୋଗ୍ୟ କହି ବଡପୁଅ ଘରୁ ତଡି ଦେଇଥିଲା ସେହିଁ ଆଜି ସବୁଠାରୁ ଯୋଗ୍ୟ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ ହେଲା । ବଡ ପୁଅମାନେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ନିଜର ଭୁଲ୍ ବୁଝିପାରିଲେ । କୈପାଙ୍ଗକୁ ଓ ତା’ ସ୍ତ୍ରୀକୁ ଖୁବ୍ ସ୍ନେହ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଓ ଭଲ ବ୍ୟବହାର ଦେଖାଇଲେ । ଦୂରଦୂରାନ୍ତରର ଲୋକେ ମଧ୍ୟ ଏ ବିଷୟରେ ସବୁ ଶୁଣି ଆନନ୍ଦିତ ଓ ବିସ୍ମିତ ହେଲେ । ସମସ୍ତେ ଆନନ୍ଦରେ ରହିଲେ ।
ଯାହା ଚାହିଁବ ତାହା ପାଇବ ଗୋଟିଏ ନଗରୀରେ ସାଗରଦତ୍ତ ନାମକ ଏକ ବଣିକ ବାସ କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ପୁତ୍ର ସନ୍ତାନ ଥିଲା । ଦିନେ ବଣିକ ପୁତ୍ର ଗୋଟିଏ ପୁସ୍ତକ ଏକ ଶହମୁଦ୍ରା ଦେଇ କିଣି ଆଣିଲେ । ଏହି ପୁସ୍ତକ ମଧ୍ୟରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ କଥା ଲେଖାଥିଲା । ‘ତୁମର ଯାହା ପାଇବାର ଥିବ ତାହା ତୁମ ନିକଟକୁ ନିଶ୍ଚୟ ଆସିବ’ । ଅନ୍ୟ ଅର୍ଥରେ କହିଲେ ଭାଗ୍ୟ ଯାହା ନିକଟକୁ ଯାହା ପଠାଇଥାଏ ତାହା ତା’ନିକଟରେ ଆସି ନିଶ୍ଚୟ ପହଁଚିବ । ଯେତେବେଳେ ସାଗରଦତ ଏହି ବହିଟିକୁ ଦେଖିଲେ ସେତେବେଳେ ପୁତ୍ରକୁ ପଚାରିଲେ, ‘କେତେ ମୁଦ୍ରା ଦେଇ ତୁମେ ଏହି ବହିଟିକୁ କିଣିଛ’? ପୁତ୍ର ସଂଗେ ସଂଗେ ପିତାଙ୍କୁ କହିଲା, ‘ଏକ ଶହ ମୁଦ୍ରା ଦେଇ ମୁଁ ଏହି ବହିଟିକୁ କିଣିଛି । ଏହା ଶୁଣି ପିତା ସଂଗେ ସଂଗେ ରାଗିଯାଇ କହିଲେ, ‘ତମକୁ ଲଜ୍ଜା ନାହିଁ । ବହିଟିକୁ ଏକ ଶତ ମଦ୍ରା ଦେଇ କିଣି ଆଣିଛ । ଅଥଚ ବହିଟିରେ ଗୋଟିଏ ଧାଡିକୁ ବାଦ୍ ଦେଲେ ଆଉ କିଛି ଲେଖାନାହିଁ । ତୁମେ ଯଦି ଏପରି କରିବ ତା’ହେଲେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ବ୍ୟବସାୟ ବଣିଜ କିପରି ସମ୍ଭାଳିବ? ପିତାଙ୍କର କଟୁକଥା ପୁତ୍ର ମନରେ ଗଭୀର ଆଘାତ ଆଣିଦେଲା । ତେଣୁ ସେ ମନେ ମନେ ମନସ୍ଥ କଲେ ଯେ ସେ ଘରଛାଡି ଅନ୍ୟତ୍ର ଚାଲିଯିବେ । ପଡୋଶୀ ରାଜ୍ୟକୁ ଯାଇ ସେଠାରେ କିଛି କାର୍ଯ୍ୟ କରି ଆପଣାଛାଏଁ ନିଜ ଗୋଡରେ ନିଜେ ଠିଆ ହେବେ । ଏହିପରି ଚିନ୍ତାକରି ଦିନେ ସେ ଗୃହତ୍ୟାଗ କଲେ ଓ ଏକ ନୂଆ ସ୍ଥାନରେ ଯାଇ ପହଁଚିଲେ । ସେଠାରେ କିଛିଦିନ ରହିବା ପରେ ସେଠାକାର ଜଣେ ବାସିନ୍ଦା ତାଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ, ‘ଆପଣଙ୍କର ନାମ କ’ଣ’? ‘ଆପଣ କେଉଁଠାରୁ ଆସିଛନ୍ତି’? ବଣିକ ପୁତ୍ର ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦେବାକୁ ଯାଇ କହିଲେ, ‘ତୁମେ ଯାହା ଚାହିଁବ ତାହା ନିଶ୍ଚୟ ପାଇବ’ । ଏହାପରେ ତାଙ୍କୁ ସେହି ଅଂଚଳରେ ଯେତେଜଣ ତାଙ୍କ ପରିଚୟ ସଂପର୍କରେ ଜାଣିବାକୁ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଛନ୍ତି, ତାଙ୍କଠାରୁ ଏହି ଉତ୍ତର ପାଇଛନ୍ତି । ତେଣୁ ଲୋକମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ସେ ‘ଯାହା ଚାହିଁବ ତାହା ପାଇବ’ ଏହି ନାମରେ ପରିଚିତ ହେଲେ । ଏକଦା ସେହି ରାଜ୍ୟରେ ରାଜାଙ୍କ କନ୍ୟା ‘ଚନ୍ଦ୍ରାବତୀ’ ଦାସୀ ମାନଙ୍କ ସହିତ ଏକ ମେଳା ଦେଖିବାପାଇଁ ନଗରୀ ମଧ୍ୟକୁ ଆସିଲେ । ମେଳା ଦେଖୁଥିବା ସମୟରେ ହଠାତ୍ ତାଙ୍କର ଆଖି ଏକ ସୁନ୍ଦର, ସୁଠାମ, ସୁଦୀପ୍ତ ଯୁବରାଜଙ୍କ ଉପରେ ପଡିଲା । ରାଜକୁମାରୀ ଚନ୍ଦ୍ରାବତୀଯୁବରାଜଙ୍କ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟରେ ବିମୋହିତ ହୋଇ ଦାସୀ ହାତରେ ତାଙ୍କ ନିକଟକୁ ସମ୍ବାଦ ପ୍ରେରଣ କଲେ । ଦାସୀଟି ଯୁବରାଜଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଁଚି ଚନ୍ଦ୍ରାବତୀଙ୍କର ହୃଦୟର କଥା ପ୍ରକାଶ କଲେ । ଚନ୍ଦ୍ରାବତୀଙ୍କୁ ତୁରନ୍ତ ରାଜକୁମାର ଆସି ଦେଖା କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଯଦି କୁମାର ତାଙ୍କୁ ଦେଖା ନ କରନ୍ତି ତା’ହେଲେ ସେ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କରିବେ । ଦାସୀଠାରୁ ଏହି କଥା ଶୁଣି ଯୁବରାଜ କହିଲେ, ‘ରାଜକୁମାରୀଙ୍କୁ ମୁଁ କିପରି ରାଜମହଲ ମଧ୍ୟକୁ ଯାଇ ଦେଖା କରିବି’? ଦାସୀ ରାଜ କୁମାରଙ୍କୁ ଏକ ଉପାୟ ବତାଇ ଦେଲେ । ରାଜ କୁମାରୀ ଝରକା ମଧ୍ୟ ଦେଇ ଭୂମି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦଉଡି ପକାଯାଇଥିବ । ସେହି ଦଉଡି ମଧ୍ୟଦେଇ ଝରକା ବାଟେ ତୁମେ ରାଜକୁମାରୀଙ୍କୁ ଗୋପନରେ ସାକ୍ଷାତ କରିପାରିବ । ଯୁବରାଜ କହିଲେ, ‘ରାଜକୁମାରୀ ଯଦି ମୋତେ ଅନ୍ତରର ସହିତ ଚାହୁଁଥିବେ, ତା’ହେଲେ ମୁଁ ନିଶ୍ଚୟ ଯାଇ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ପହଁଚିପାରିବି । ଯେତେବେଳେ ଅଧରାତି ହେଲା, ରାଜକୁମାର କୁମାରୀଙ୍କୁ କଥା ଦେଇଛନ୍ତି, ତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଯାଇ ପହଁଚିବେ । କିନ୍ତୁ ରାତି ବଢୁଥାଏ । ଯୁବରାଜଙ୍କର ଦେଖାନଥାଏ । ଯୁବରାଜ ଚିନ୍ତାକଲେ, ‘ଏପରି ଲୁଚିଛପି ରାଜ ମହଲ ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । ଯେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ ବିବେକାନୁମୋଦିତ ନୁହେଁ, ସେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଠିକ୍ ନୁହେଁ । ଏହିପରି କଥା ଯୁବରାଜ ଚିନ୍ତାକରି ଆଉ ରାଜକୁମାରୀଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରିବାକୁ ଗଲେ ନାହିଁ । ଏହି ସମୟରେ ରାଜମହଲ କଡ ଦେଇ ‘ଯାହା ଚାହିଁବ ତାହା ପାଇବ’ ଯାଉଥାଏ । ସେ ଯେତେବେଳେ ଦେଖିଲେ ଯେ ଗୋଟିଏ ଦଉଡି ଝରକା ବାଟ ଦେଇ ଭୂମି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲମ୍ବିଛି, ତାଙ୍କୁ ତାହା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଭଳି ଲାଗିଲା । ସେ ପ୍ରଥମେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଲେ କଣ ପାଇଁ ଏବଂ କିଏ ଏପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛି? ତେଣୁ ସେ ପ୍ରଥମେ ଏହି ଦଉଡିଟିକୁ ଜୋର୍ ରେ ଜାବୁଡି ଧରି ରାଜ ମହଲ ମଧ୍ୟକୁ ଝରକା ବାଟ ଦେଇ ପ୍ରବେଶ କଲେ । ସେ ଯେତେବେଳେ ରାଜକୁମାରୀଙ୍କ ଝରକା ପାଖରେ ପହଁଚିଗଲେ, ରାତ୍ରିର ଅଂଧାରରେ କୁମାରୀ ତାଙ୍କୁ ଯୁବରାଜ ବୋଲି ଭାବି ତାଙ୍କର ଅଭ୍ୟର୍ଥନା କରିବାକୁ ଲାଗିପଡିଲେ । ଏହାପରେ ରାଜକୁମାରୀ ଯୁବରାଜଙ୍କ ନିକଟରେ ନିଜର ମନ କଥା ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଏବଂ କହିଲେ ମୁଁ ତୁମକୁ ମୋର ହୃଦୟ ଦେଇ ଭଲପାଉଛି । ତୁମ ବିନା ଅନ୍ୟ କାହାକୁ ମୁଁ ପତି ରୂପେ ବରଣ କରିବି ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ମୁଁ ତୁମକୁ ମୋର ମନ କଥା କହିସାରିବା ପରେ ତୁମେ ମୋତେ କିଛି କହୁ ନାହଁ କାହିଁକି? ବଣିକ ପୁତ୍ର ରାଜ କୁମାରୀଙ୍କୁ ଉତ୍ତର ଦେବାକୁ ଯାଇ କହିଲେ, ‘ତୁମେ ଯାହା ଚାହିଁବ, ତାହା ପାଇବ’ । ଯୁବରାଜଙ୍କର ଏହି କଥା ଶୁଣି ରାଜକୁମାରୀ କିଂକର୍ତ୍ତବ୍ୟବିମୂଢ ହୋଇ ପଡିଲେ । କିଛି ସମୟ ତାଙ୍କ ମୁଖମଣ୍ଡଳକୁ ଭଲ ଭାବରେ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି ଜାଣିପାରିଲେ ଯେ, ଏହି ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣକ ରାଜକୁମାର ନୁହଁନ୍ତି । ଏହାପରେ ରାଜକୁମାରୀ ଭୀଷଣ ଭାବରେ ରାଗିଯାଇ ବଣିକ ପୁତ୍ରକୁ ସେଠାରୁ ତୁରନ୍ତ ଚାଲିଯିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଧେଶ ଦେଲେ । ବଣିକ ପୁତ୍ର ରାଜ ମହଲରୁ ବିଦାୟ ନେଇ ଏକ ପୁରୁଣା ମନ୍ଦିର ନିକଟରେ ଯାଇ ଶୋଇବା ପାଇଁ ପହଁଚିଲେ । ସେହି ପୁରୁଣା ମନ୍ଦିରରେ ଏକ ରାତ୍ରି ଜଗୁଆଳି, ଯିଏ କି ଏକ ନାରୀ ସହିତ କୁକାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ଥାଆନ୍ତି । ସେ ବଣିକପୁତ୍ରଙ୍କୁ ଦେଖି ହଠାତ୍ ଉଠି ଆସିଲେ, ଏବଂ ପଚାରିଲେ, ‘ତୁମେ କିଏ’? ବଣିକ ପୁତ୍ର ତାଙ୍କୁ ଉତ୍ତର ଦେଲେ, ‘ତୁମେ ଯାହା ଚାହିଁବ, ତାହା ପାଇବ’ । ଏହାପରେ ଜଗୁଆଳୀ ଜଣକ ନିଜ ପାପ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଘୋଡାଇବାକୁ ଯାଇ କହିଲେ, ଏହା ଏକ ପୁରୁଣା ଭଙ୍ଗା ମନ୍ଦିର । ଏଠାରେ କେହି ରାତ୍ରି ସମୟରେ ରହନ୍ତି ନାହିଁ । ତେଣୁ ତୁମେ ଏଠାରେ ନ ରହି ମୋ ଗୃହକୁ ଯାଇ ସେଠାରେ ବିଶ୍ରାମ କର । ଏହା କହି ଜଗୁଆଳୀ ଜଣକ ବଣିକ ପୁତ୍ରକୁ ତାଙ୍କ ଘରକୁ ରାସ୍ତା ଦେଖାଇଦେଲେ । ବଣିକ ପୁତ୍ର ‘ତୁମେ ଯାହା ଚାହିଁବ, ତାହା ପାଇବ’ ଜଗୁଆଳୀର ଘର ନିକଟରେ ଯାଇ ପହଁଚିଲେ । ଜଗୁଆଳୀର ଘରେ ତା’ର ଏକ ମାତ୍ର ସୁନ୍ଦରୀ କନ୍ୟା ‘ବିନୟବତୀ’ ଯିଏକି ତାଙ୍କର ପ୍ରେମିକର ଆସିବା ବାଟକୁ ଚାହିଁ ରହିଥାନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ ବଣିକପୁତ୍ର ସେଠାରେ ପହଁଚିଲେ, ରାତ୍ରି ସମୟରେ ‘ବିନୟବତୀ’ ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ପ୍ରେମିକ ମନେ କରି ଗାନ୍ଧର୍ବ ରୀତି ଅନୁଯାୟୀ ବିବାହ କଲେ । ଏହାପରେ ସେ ଯେତେବେଳେ ତାଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ, ‘ତୁମେ ତ’ ମୋତେ ବିବାହ କରିସାରିଲଣି, ହେଲେ ମୋ ସହିତ କାହିଁକି କଥା ହେଉନାହଁ । ସଂଗେ ସଂଗେ ବଣିକପୁତ୍ର ଉତ୍ତର ଦେଲେ, ‘ତୁମେ ଯାହା ଚାହିଁବ ତାହା ପାଇବ’ । ଏହା ଶୁଣିବା ପରେ ବିନୟବତୀ ଜାଣିପାରିଲେ ଯେ ଏହି ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣକ ତାଙ୍କର ପ୍ରେମିକ ନୁହେଁ । ସେ ସଂଗେ ସଂଗେ ତାଙ୍କୁ ଘରୁ ବାହାରିଯିବା ପାଇଁ କହିଲେ । ଜଗୁଆଳୀର ଗୃହରୁ ବାହାରି ଆସିବା ପରେ ବଣିକ ପୁତ୍ର ରାସ୍ତାରେ ଏକ ବରଯାତ୍ରୀ ଦଳଙ୍କର ଶୋଭାଯାତ୍ରା ଦେଖିବାକୁ ପାଇଲେ । ଅନ୍ୟ ଏକ ଗ୍ରାମର ‘ବନ୍କୀର୍ତି’ ନାମକ ଯୁବକ ସେହି ଗ୍ରାମକୁ ବିବାହ କରିବାକୁ ଆସୁଥାନ୍ତି । ‘ତୁମେ ଯାହା ଚାହିଁବ ତାହା ପାଇବ’ ସେହି ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ଯୋଗଦେଲେ । କନ୍ୟାଟି ଦାମୀ ବସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଦାମୀ ଗହଣା ପରିଧାନ କରି ବରକୁ ଅପେକ୍ଷା କରି ବସିଥାଏ । ଏହି ସମୟରେ ଏକ ହାତୀ ପାଗଳ ହୋଇ, ଯିଏ କି ତା’ର ମାହୁନ୍ତକୁ ମାରି, ଏହି ବରଯାତ୍ରୀ ଶୋଭାଯାତ୍ରା ନିକଟରେ ଉଭା ହେଲା । ସମସ୍ତେ ଯେତେବେଳେ ଏହି ପାଗଳା ହାତୀଟିକୁ ଦେଖିଲେ, ଜୀବନ ବଂଚାଇବା ପାଇଁ ସମସ୍ତେ ନିରାପଦ ସ୍ଥାନକୁ ପଳାଇଗଲେ । କିନ୍ତୁ କନ୍ୟାଟି ଭୟଭୀତ ହୋଇଯାଇ କେଉଁ ଆଡକୁ ଯିବ କିଛି ଠିକ୍ କରିପାରୁନଥାଏ । ଯେତେବେଳେ ବଣିକ ପୁତ୍ର ‘ଯାହା ଚାହିଁବ ତାହା ପାଇବ’ ଦେଖିବାକୁ ପାଇଲେ ଯେ କନ୍ୟାର ଜୀବନ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ସେ ସଂଗେ ସଂଗେ ତା’ ନିକଟକୁ ଯାଇ କହିଲେ, ତୁମେ ଭୟକର ନାହିଁ, ମୁଁ ତୁମକୁ ଏହି ବିପଦରୁ ବର୍ତିବା ପାଇଁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବି । ଏହାପରେ ବଣିକ ପୁତ୍ର କୌଶଳ କ୍ରମେ ହାତୀ କବଳରୁ କନ୍ୟାର ଜୀବନ ରକ୍ଷା କଲେ । କିଛି ସମୟ ପରେ ବର ଏବଂ ତାର ସାଥୀମାନେ ଯେତେବେଳେ କନ୍ୟା ନିକଟକୁ ଆସିଲେ ସେତେବେଳେ କନ୍ୟାକୁ ବଣିକ ପୁତ୍ର ସହିତ ଦେଖି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଲେ । ବରଂ ସଂଗେ ସଂଗେ ତାର ପିତାଙ୍କୁ କହିଲା ‘ବାପା’! ଦେଖନ୍ତୁ, ଏହି କନ୍ୟା ବର୍ତ୍ତମାନ ଅନ୍ୟ ଜଣକର ହାତ ଧରି ସାରିଲାଣି । କନ୍ୟାର ପିତା ଏହା ଶୁଣି ବରକୁ